ارزیابی برون تنی ریزذرات حاوی کاربامازپین و فوق متلاشی سازها تهیه شده با استفاده از روش تبلورسازی کروی

Abstract

هدف از مطالعه حاضر تهیه و ارزیابی آگلومره های کروی کاربامازپین- فوق متلاشی سازها، با استفاده از روش کریستالیزاسیون کروی بود، تا فراهمی زیستی این دارو افزایش پیدا کند. تکنیک کریستالیزاسیون کروی روشی ساده و کارآمد است که تا کنون برای بهبود خواص میکرومریتیک و تغییر در الگوی رهش داروها بکار رفته است. اتانول، آب و ایزوپروپیل استات به عنوان سیستم کریستالیزاسیون انتخاب شدند که به ترتیب نقش حلال قوی، حلال ضعیف و مایع پل ساز را ایفا کردند.تاثیر دو نوع فوق متلاشی ساز مختلف سدیم استارچ گلیکولات و کراس کارملوز سدیم، و یک پلیمر هیدروفیل به نام پوویدون که در فرمولاسیون های مختلف و غلظت های متنوع استفاده شدند، مورد بررسی قرار گرفت. آگلومره های بدست آمده از نظر خواص میکرومریتیک، رهش و تغییرات پلی مورفیسم به کمک تست های مختلف از قبیل ریزش پذیری، دزانتگراسیون، انحلال، آنالیز حرارتی، تفرق اشعه ایکس و FT-IR مورد ارزیابی واقع شدند. نتایج نشان داد که آگلومره ها به علت شکل کروی و افزایش اندازه ذره ای، ریزش پذیری بهتری نسبت به داروی اولیه داشتند. تست دزانتگراسیون اثربخشی بیشتر کراس کارملوز سدیم را نسبت به سدیم استارچ گلیکولات در کاهش زمان دزانتگراسیون نشان داد، که به علت قدرت تورم بیشتر این ماده است. پوویدون از فعالیت فوق متلاشی سازها در آگلومره ها ممانعت بعمل می آورد، که این اثر می تواند به دلیل قدرت این ماده در افزایش ویسکوزیته و همچنین کاهش تخلخل آگلومره های حاوی آن باشد. مطالعات رهش حاکی از بهبود انحلال آگلومره های کاربامازپین نسبت به داروی خالص، به علت ساختار متخلخل آنها بود. اگرچه کراس کارملوز سدیم در مقایسه با سدیم استارچ گلیکولات در کاهش زمان دزانتگراسیون موثرتر عمل کرد، سدیم استارچ گلیکولات تاثیر بیشتری در بهبود سرعت انحلال داشت. این امر احتمالا بدلیل وقوع تداخل بین بارها در دارو و کراس کارملوز سدیم است.اما افزایش غلظت سوپردزانتگران ها از %5 به %10 و %15 در فرمولاسیون ها اثر معنی داری در بهبود سرعت انحلال نداشت (p>05/0)، که به علت خاصیت چسبانندگی این مواد می تواند باشد. همچنین اضافه کردن پوویدون به دلیل افزایش ضخامت لایه دیفوزیون و زمان دزانتگراسیون و کاهش تخلخل ذرات اثر منفی بر رهش داشت. نتایج DSC،XRPD و FT-IRنشان داد که تغییرات پلی مورفیسم در حین کریستالیزاسیون رخ داده است. در کل آگلومره های کاربامازپین- اکسیپیان ها با روش کریستالیزاسیون کروی تهیه شدند که این ذرات بهبود معنی داری در ریزش و تراکم پذیری داشتند. با تنظیم غلظت پوویدون و دزانتگران می توان به رهش دلخواه دست یافت. بنابراین آگلومره ها می توانند به طور مستقیم و بدون نیاز به هیچ پروسه ی اضافه ای تهیه شوند.