بررسی تأثیر پرتودهی صمغ کتیرا بر پایداری فیزیکی امولسیون¬های روغن در آب در شرایط اسیدی

Abstract

چکیده مقدمه و هدف: امولسيون‌ها جزء مهمي از اغلب سيستم‌هاي غذايي، دارويي و آرايشي هستند که به علت خصوصیات رئولوژیک و فیزیکوشیمیایی خاص خود، در صنایع مختلف اهمیت فراوانی دارند. اما محدودیت اصلی این سیستم‌ها ناپایداری ترمودینامیکی آن‌ها می‌باشد که سبب جدایش فازی طی زمان می‌شود .مطالعات پیشین حاکی از توانایی صمغ کتیرای گونه آستراگالوس گوسیپیتوس برکاهش کشش بین سطحی سامانه¬های روغن در آب و پایدارسازی امولسیون¬های روغن در آب است. امروزه از پرتودهی به عنوان روشی برای سالم‌سازی بسیاری از پلیمرها استفاده می¬شود. در این تحقیق، تأثیر پرتودهی صمغ کتیرا، گونه آستراگالوس گوسیپینوس، بر پایداری امولسیون روغن در آب 10% وزنی- وزنی در شرایط اسیدی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها : در این راه اندیس خامه¬ای شدن برای سنجش پایداری نمونه¬های امولسیون روغن در آب 10% وزنی- وزنی روغن آفتابگردان محتوی 5/0% وزنی- وزنی صمغ کتیرای پرتودیده در دوزهای 0، 5/1و 3 کیلوگری در pH ‌های 4/5، 4 و 5/2 طی 30 روز اندازه‌گیری شد و به منظور پی بردن به ساز و کار پایدارسازی، ويژگي‌هاي رئولوژيك پایا و ناپایا، پارامترهای توصیف¬کننده توزيع اندازه ذرات بررسی شد. از دستگاه رئومتر برای تعیین ویژگی¬های رئولوژیک و از تکنیک تفرق نور لیزر به منظور تعیین پارامترهای توصیف کننده اندازه ذرات استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس داده¬ها، سامانه¬های محتوی صمغ کتیرای پرتوندیده و پرتودیده تا میزان دوز 5/1 و 3 کیلوگری، در pH ‌های 4/5 و 4 طی 30 روز پایداری خود را به صورت 100% حفظ کردند. نتایج حاکی از تأثیر معنی¬دار پرتودهی بر پارامترهای توصیف¬کننده توزیع اندازه ذرات بود. پرتودهی در میزان دوز 5/1 و 3 کیلوگری باعث کاهش پارامترهای توصیف¬کننده اندازه ذرات شد. اما در میزان دوز 5/1 کیلوگری بیشترین تأثیر را بر کاهش پارامترهای توصیف¬کننده اندازه ذرات مشاهده شد. pH تأثیر معنی¬داری بر میزان پارامترهای توصیف‌کننده اندازه ذرات نداشت. پرتودهی نیز با تغییر ویژگی¬های رئولوژیک بر پایداری امولسیون¬ها اثرگذار بود. میزان این تغییرات به دوز پرتودهی بستگی داشت. نتیجه‌گیری: پرتودهی در میزان دوز 5/1 کیلوگری اندازه ذرات صمغ را تا حد معینی کاهش داده و در نتیجه با تأثیر بر ویژگی¬های رئولوژیکی سامانه‌ی پایدارتری را در مقایسه با سامانه محتوی صمغ کتیرای پرتو‌دیده در 3 کیلوگری ایجاد کرد. از طرفی کاهش pH با تغییر کانفورماسیون صمغ و با تأثیر بر ویژگی¬های رئولوژیکی باعث کاهش پایداری امولسیون شد به طوری که ناپایدارترین نمونه، سامانه¬ی محتوی صمغ کتیرای پرتودیده در 3 کیلوگری در 5/2= pH بود. واژگان کلیدی: امولسیون روغن در آب، پایداری، صمغ کتیرا، پرتودهی، pH