بررسی علل گرایش به استفاده از درمان های سنتی رایج در سالمندان روستایی شهرستان میاندوآب

Abstract

چکیده فارسی مقدمه و هدف: با توجه به روند رو به رشد نرخ سالمندی در ایران و افزایش شیوع بیماریهای مزمن، امروزه استفاده از طب سنتی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت استفاده از خدمات طب سنتی و علل گرایش به استفاده از طب سنتی در افراد سالمند ساکن در مناطق روستایی شهرستان میاندواب انجام شد. روش¬کار: مطالعه حاضر یک مطالعه¬ی مقطعی (توصیفی-تحلیلی) می¬باشد که بر روی 450 نفر از سالمندان ساکن در مناطق روستایی شهرستان میاندواب انجام شد. نمونه¬گیری در مرحله¬ی اول به صورت خوشه¬ای و در مرحله¬ی دوم به روش دردسترس انجام شد. داده¬ها با استفاده از پرسشنامه‏ گردآوری شد و با استفاده از نرم افزارSPSS version22 تحلیل شد. ابتدا با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصدو میانگین و انحراف معیار) وضعیت متغیرهای دموگرافیک و توصیف متغیرهای پژوهش و ابعاد پرسشنامه انجام شد. سپس با استفاده از آزمونهای آماری T-test و ANOVA One way و کای‏دو رابطه¬ی بین متغیرهای پژوهش موردبررسی قرار گرفت. یافته¬ها: 6/81 نمونه¬ی موردبررسی اظهار کردند که از داروهای سنتی استفاده می¬کنند. 1- بادکش درمانی با خمیر (2/40 %)، 2- اسفند دودکردن (2/38 %) و 3- گیاهان دارویی (3/34 %) به ترتیب شایعترین درمانهای سنتی مورد استفاده بودند. بیشترین فراوانی مصرف داروهای گیاهی به ترتیب مربوط به نعنا (4/46 %)، دارچین (5/42 %) و زنجبیل (8/41 %) بود. همچنین به ترتیب 8/39 و 1/47 درصد از افراد اظهار کردند که برای درمان شکستگی و دررفتگی به شکسته بند مراجعه می¬کنند. بیش از یک سوم افراد اظهار کردند که در هنگام بروز بیماری ابتدا از درمان¬های سنتی استفاده می¬کنند.موثرترین و شایعترین شیوه¬های اطلاع-رسانی در ایجاد تمایل به استفاده از درمان¬های سنتی از دیدگاه افراد به ترتیب شامل: تبلیغ سینه به سینه از نسل¬های پیشین (4/51 %)، مشورت با اعضا خانواده، دوستان و آشنایان (7/20 %) و آداب و رسوم و سنت¬ها (8/19%) بود. 7/62 درصد افراد اظهار کردند که از درمانهای سنتی با هدف تسکین درد و علائم بیماریها استفاده می¬کنند. بیشترین درصد افراد به ترتیب 1- هزینه¬ی پایین درمان های سنتی در مقایسه با درمانهای پزشکی (23 %) و 2- کمتر بودن عوارض جانبی درمانهای سنتی در مقایسه با درمانهای پزشکی (9/20) را مهمترین علت استفاده از درمانهای سنتی در مقایسه با درمانهای پزشکی ذکرکردند. زنان، افراد با سطح تحصیلات پایینتر و افراد غیرشاغل نسبت به نسبت بیشتری اظهارکردند که درهنگام بروز بیماری ابتدا از درمانهای سنتی استفاده می¬کنند. نتیجه¬گیری: از آنجایی که بیشتر افراد هزینه ی پایین درمان های سنتی در مقایسه با درمان های پزشکی را مهمترین علت استفاده از درمان های سنتی در مقایسه با درمانهای پزشکی ذکر کردند، لذا لازم است هزینه ی دسترسی به درمان های پزشکی براساس توانایی پرداخت افراد تعیین گردد تا آنها مجبور نباشند به خاطر هزینه های بالای درمان های پزشکی درمان های سنتی را جایگزین نمایند. همچنین تاثیر عوامل گرایش به استفاده از درمان های سنتی در زنان، افراد با سطج تحصیلات و درآمد پایین تر و در افراد فاقد بیمه ی تکمیلی بیشتر بود، لذا پیشنهاد می شود حمایت مالی بیشتری از طرف بیمه های سلامت برای این افراد منظور شود تا مجبور نشوند درمان های سنتی را جایگزین درمان های پزشکی نمایند. کلیدواژه¬ها: درمان های سنتی، گیاه درمانی، گیاهان دارویی، سالمندان