طراحی برنامه مداخله ای چند¬وجهی جهت بهبود پیروی از رژیم درمانی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 ساکن مناطق روستایی شهرستان بناب

Abstract

¬¬¬خلاصه فارسی مقدمه: ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪﺍﺷـﺖ از ﺩﻳﺎﺑﺖ به ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ﺍﭘﻴﺪﻣﻲ ﺧﺎﻣﻮﺵ نام می¬برد. در حال حاضر نتایج متفاوتی در مورد پیروی از توصیه¬های درمانی در مورد دیابت و عوارض آن در ایران گزارش شده است که همگی حاکی از عدم پیروی بیمار از درمان خود بوده که به واسطه این عدم پیروی عوارض این بیماری دو چندان شده و هزینه¬های درمانی چندین برابر افزایش یافته است. هدف از این مطالعه طراحی یک برنامه مداخله¬ای چند ¬وجهی جهت بهبود پیروی از رژیم درمانی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 ساکن مناطق روستایی شهرستان بناب بود. روش اجرا: این مطالعه یک مطالعه مداخله¬ای از نوع کارآزمایی در عرصه بود. نمونه¬های مطالعه از 4 مرکز بهداشتی درمانی روستایی شهرستان بناب انتخاب و به ¬صورت تصادفی به گروه کنترل و مداخله تخصیص یافتند. قبل از مداخله و 6 ماه بعد از مداخله پرسشنامه¬های دموگرافیک، پیروی از دستورات دارویی موریسکی، CULIG و مراحل تغییر تکمیل و سطح هموگلوبین گلیکوزیله اندازه¬گیری شد. مداخلات شامل تشکیل جلسه آموزشی، ارسال پیام کوتاه تلفنی، پیگیری تلفنی و تشکیل گروه¬های همیار بود. در این مطالعه داده¬ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقدار 05/0>P معنی دار در نظر گرفته شد. یافته¬ها: بعد از مداخله درصد افراد دارای پیروی بالا از 3/24 % به 6/62 % و میانگین نمره تبعیت دارویی از 84/1±76/5 به 21/1±24/7 افزایش یافت. از نظر میانگین هموگلوبین گلیکوزیله تفاوت آماری معنی¬داری بین دو گروه بعد از مداخله مشاهده نشد. درصد بیشتری از بیماران گروه مداخله (61 %) تشکیل جلسه آموزشی و درصد کمتری (5/41 %) ارسال پیام کوتاه تلفنی را در ترغیب آنان جهت پیروی کامل از رژیم درمانی موثر دانسته¬اند. از نظر مراحل تغییر در گروه مداخله قبل از مداخله 97/51 % بیماران از لحاظ رفتار مصرف دارو در مراحل پیش از عمل قرار داشتند که بعد از مداخله فقط 13 % در مراحل پیش از عمل مشاهده شدند. بحث و نتیجه¬گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که انجام مداخله چندوجهی بر افزایش میزان پیروی از رژیم درمانی و میانگین نمره پیروی از دستورات دارویی موثر است. همچنین این مداخله در مراحل تغییر باعث حرکت افراد به مرحله عمل و نگهداری گردید این در حالیست که آن، تغییری در میانگین HbA1c ایجاد نکرد. کلمات کلیدی: دیابت نوع 2، مداخله چند¬وجهی، پیروی از رژیم دارویی