بررسی وضعیت بهداشت مسکن روستایی شهرستان بناب و نقش بهورزان در ارتقای وضعیت موجود و تعیین نیازهای آموزشی

Abstract

چکیده فارسی مقدمه و هدف: یکی از مهم¬ترین عوامل موثر در بهبود کیفیت زندگی در جوامع انسانی بهداشت مسکن است. بنابراین رعایت اصول بهداشت در تمام اركان زندگي از جمله مسكن بايستی مد نظر قرار گيرد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت بهداشت مسکن روستایی شهرستان بناب و نقش بهورزان در ارتقای وضعیت موجود و تعیین نیازهای آموزشی می-باشد. مواد و روش¬ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، جامعه هدف 29 روستاي داراي سکنه شهرستان بناب با 14532 خانوار و 47596 نفر جمعیت می¬باشد. از این جامعه هدف 14روستا با 10322 خانوار و جمعیت 34197 نفر به عنوان جامعه آماری بصورت تصادفی سیستماتیک وارد مطالعه شدند. ابزار جمع¬آوری داده¬ها در این مطالعه شامل مصاحبه، مشاهده، اندازه¬گیری و تکمیل چـک لیست استاندارد وضعيت محل سكونت از نظـر بهداشت محيط و حرفه¬اي می¬باشد. در نهایت داده¬های جمع¬آوری شده، با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 26 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته¬ها و بحث: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می¬دهد که 9/95 درصد مسکن روستایی بیش از 70 متر مربع زیر بنا داشتند و در بیش از 95 درصد خانوارها مساحت اتاق¬های مسکونی نسبت به جمعیت استفاده کننده مناسب می¬باشد. 92/49 درصد ساختمان¬ها از مصالح نامرغوب (17/3 درصد خشتی، 27درصد بلوکی و 98/18 درصد چوبی) ساخته شده است. 100 درصد از خانوارها به آب آشامیدنی سالم و از طریق انشعاب خصوصی در منزل دسترسی داشتند. 100 درصد خانوارها فاضلاب و مواد زائد خود را به روش بهداشتی جمع-آوری و دفع می¬کردند. همچنین 100 درصد خانوارهای دارای دام، فضولات حیوانی خود را بصورت بهداشتی دفع می¬کردند. بیش از 90 % خانوارها از نظر پارامترهای مختلف اتاق¬های مسکونی (کف، دیوار، سقف و نور) از وضعیت مناسب و بهداشتی برخوردار بودند. سوخت مصرفی 100 درصد خانوارها گاز طبیعی بود. 92/93 درصد خانوارها دارای حمام بهداشتی و 08/88 درصد خانوارها دارای آشپزخانه بهداشتی در داخل منزل بودند. علاوه براین 08/6 درصد خانوارها فاقد آشپزخانه و 46/1 درصد فاقد حمام در داخل منزل بودند. عملکرد بهورزان در رابطه با بهداشت مسکن در برگزاری جلسات آموزشی برای عموم در حد عالی و در بازدید از منازل در حد متوسط بود. نتیجه گیری نهایی: به طور کلی، اکثر شاخص های بهداشت مسکن در روستاهای مورد مطالعه از وضعیت مناسب و قابل قبولی برخوردار بودند. با این حال، مهمترین اولویت¬های بهداشتی و نیازهای آموزشی در رابطه با بهداشت مسکن، به ترتیب ساختمان¬های ساخته شده از مواد نامرغوب، عدم وجود آشپزخانه و یا وجود آشپزخانه غیر بهداشتی و همچنین عدم وجود حمام و یا وجود حمام غیر بهداشتی در خانوارهای روستایی می¬باشد. بنابراین، عملکرد بهورزان بایستی بر ارتقای وضعیت این شاخص¬ها و حفظ شرایط موجود سایر شاخص¬ها متمرکز گردد. کلید واژه¬ها: بهداشت مسکن، روستا، شهرستان بناب، بهورز، نیازهای آموزشی