بومی سازی و بررسی اعتبار پرسشنامه CDAT (celiac dietary adherence test) برای بیماران بزرگسال مبتلا به سلیاک

Abstract

در ایران پرسشنامه ای برای ارزیابی میزان تبعیت از رژیم غذایی فاقد گلوتن (GFD) وجود ندارد. لذا هدف از مطالعه حاضر، ترجمه پرسشنامه تست تبعیت از رژیم غذایی در بیماری سلیاک (CDAT) به زبان فارسی و ارزیابی اعتبار و پایایی آن بود. مواد و روش ها: در این بررسی مقطعی، CDAT توسط سه مترجم مسلط به زبان انگلیسی ترجمه و بازترجمه گردید. اعتبار محتوایی پرسشنامه توسط ۱۲ نفر از متخصصان گوارش و تغذیه ارزیابی و نسبت اعتبار محتوایی (CVR)، اندکس اعتبار محتوایی (CVI) و نمره اثر (Impact score) محاسبه گردید. برای ارزیابی اعتبار ساختاری، ۲۳۰ نفر از بیماران مبتلا به سلیاک (CD) که به صورت تصادفی از بانک اطلاعاتی ثبت بیماری سلیاک انتخاب شدند. پایایی درونی آیتم ها توسط بررسی اعتبار آزمون-بازآزمون و تعیین آلفای کرونباخ و intraclass correlation coefficient (ICC) ارزیابی شد. برای تعیین اعتبار همگرایی پرسشنامه، همبستگی بین امتیاز CDAT و تیتر ایمونوگلوبولین A ترانس گلوتامیناز بافتی (Anti-tTG-IgA) ارزیابی شد. یافته ها: مقادیر CVI، CVR و impact score نسخه فارسی پرسشنامه CDAT (Pv-CDAT) به ترتیب برابر ۹۷/۰، ۹۵/۰ و ۶۱/۴ بود. سه فاکتور معنی دار استخراج شده و بر اساس آنها آنالیز confirmatory factor بر اساس مدل سه فاکتوری برای تعیین fitness قابل قبول (chi-square p-value of 0.74, RMSEA: 0.001 [95% CI: 0.001-0.083], CFI: 1, SRMR: 0.04, and coefficient of determination: 0.78) ارزیابی شد. پرسشنامه بر اساس floor effect برابر ۱/۳ درصد و ceiling effect برابر ۴/۰ درصد feasibility خوبی داشت. علاوه بر آن، پرسشنامه همبستگی درونی (Cronbach-alpha: 0.71) و اعتبار آزمون-بازآزمون (ICC: 0.78) خوبی داشت. همبستگی بین طبقه بندی CDAT و anti-tTG-IgA همبستگی معنی داری را بین دو تست نشان داد (r=0.53; P<0.001).