بررسی ترکیبات شیمیایی, فعالیت آنتی اکسیدانی و سمیت عمومی گیاه Scrophularia atropatana

Abstract

Scrophulariaceaيكي از تيره هاي بزرگ گياهان دو لپه اي از سري پيوسته گلبرگان چهار چرخه اي است . جنس Scrophularia با 350 گونه گیاهی یکی از بزرگترین جنسهای خانواده گل ميموني مي باشد. با توجه به اهمیت آثار گزارش شده و پراکنش وسیع گیاهان این جنس در ایران ، بررسی فیتوشیمیایی گونه Scrophulari atropatana در نخستین گام پژوهشی ، مد نظر قرار گرفت . اهداف هدف از اين طرح بررسي تركيبات شيميايي ، اثرات آنتي اكسيداني و سميت عمومي گياه Scrophularia atropatana مي باشد. مواد و روش كار ابتدا اندام هاي هوايي گياه Scrophularia atropatana در هواي آزاد خشك و پودر گرديد. مقدار 100 گرم از پودر اندام های هوایی گیاه مورد نظر به وسیله دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. همچنین 150گرم از پودر گیاه با دستگاه سوكسله به ترتيب با حلال هايn -هگزان ، دي كلرو متان و متانول عصاره گيري شد و عصاره ها با دستگاه روتاري اواپراتور در دماي 40 درجه سانتي گراد و تحت فشار پايين خشك و توزين گرديد. جهت فراكسيونه نمودن 2 گرم از عصاره متانولي توزين و در متانول10% حل گرديد. محلول بر روي Sep-pak ODS منتقل و توسط مخلوط هاي مختلف متانول در آب شستشو شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها و فراکسیونهای حاصل از عصاره متانولی و اسانس گونه مورد نظر تعیین گردید. سميت عمومي عصاره ها نیز بررسي شد. بخش فرار عصاره هگزانی بوسيله دستگاه GC-MS بررسی شد. طیف NMR H- فراکسیون هاي عصاره متانولي ترسیم و ساختار های شیمیایی احتمالی ترکیبات موجود در هر فراکسیون بررسی گردید. نتایج اسانس گیاه گل میمونی آذری از خود فعالیت آنتی اکسیدانی نشان نداد. در بررسی به عمل آمده فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ی متانولی شاخص تر از سایر عصاره ها حاصل گردید. آنالیز اسانس حاصله به روش GC-Mass منجر به جداسازی ترکیبات ترپنی ، ترکیبات هیدروکربنی و ترکیبات اکسیژنه شد. بررسی فراکسیونهای حاصل از عصاره متانولی توسط H-NMR حضور ترکیبات قندی ، ترکیبات فنلی (فلاونوئیدی ) و گلیکوزید های ترپنوئیدی را نشان داد.