تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد امید درمانی بر سلامت روان زنان نابارور با آی وی اف ناموفق : کارآزمایی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده:زمینه : با توجه به شیوع ناباروری در جامعه و عواقب شکست درمان بر سلامت روان زنان نابارور ، مداخلاتی که بتواند میزان استرس، اضطراب، افسردگی را در زنان با سابقه شکست IVF کنترل نماید بسیار کمک کننده خواهد بود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد امید درمانی بر سلامت روان (پیامد اولیه) زنان نابارور با IVF ناموفق وکیفیت زندگی (پیامد ثانویه ) زنان نابارور با سابقه IVF ناموفق انجام گرفت. مواد وروش کار : این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده بر روی 60 زن با سابقه شکست حاملگی با روش IVFمراجعه کننده به کلینیک نازایی الزهراء در سال 1398 انجام گرفت. این مشارکت کنندگان که سابقه IVF ناموفق (یک بار،دوبارو بیشتر) با علت ناباروری مردانه یا زنانه داشتند و جواب آزمایش حاملگی حداقل دو هفته بعد از IVF آنها منفی شده بود با روش بلوک بندی تصادفی به دو گروه مداخله (30 نفر ) و کنترل( 30 نفر) تخصیص یافتند. برای گروه مداخله، مشاوره گروهی امیددرمانی طی6 جلسه حضوری 45 تا 60 دقیقه ای به صورت هفته ای یک بار توسط پژوهشگر در کلینیک نازایی مرکز آموزشی و درمانی الزهراء تبریز در یک اتاق در نظر گرفته شده برای مشاوره در محیطی آرام برگزارشد. . تعداد شرکت کنندگان در هر جلسه 7-8 نفر و زبان مشاوره زبان بومی بود. گروه کنترل مراقبتهای روتین جهت IVF مجدد را دریافت نمودند .پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (DASS 21) و پرسشنامه کیفیت زندگی(Quality of life SF-12) از طریق مصاحبه قبل و یک هفته و یک ماه بعد از مداخله توسط پژوهشگر تکمیل شد. یافته ها : 26 نفر در گروه مشاوره و 26 نفر در گروه کنترل تا پایان مطالعه پیگیری و مورد آنالیز قرار گرفتند . گروه مشاوره و کنترل از نظر مشخصات فردی و اجتماعی یکسان بودند. میانگین (انحراف معیار) نمره کل استرس قبل از مداخله در گروه مشاوره 6/16( 1/2 ) و در گروه کنترل 9/16( 7/1 ) بود که بر اساس آزمون تی مستقل تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه قبل از مداخله وجود نداشت (602/0=p). یک هفته بعد از مداخله میانگین (انحراف معیار) نمره کلی استرس در گروه مشاوره 7/14( 8/2 ) و در گروه کنترل 7/16(2/2) و یک ماه بعد از مداخله در گروه مشاوره 2 /15( 9/2 ) و در گروه کنترل 7 /16( 2/2) بود و بر اساس آزمون repeated measure ANOVA و با تعدیل مقادیر پایه، میانگین نمره استرس در گروه مداخله به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین تعدیل یافته،7/1-، فاصله اطمینان 95%: 2/3- تا 3/0- ، 018/0=P).میانگین (انحراف معیار) نمره کل اضطراب قبل از مداخله در گروه مشاور 7/15( 0/3 ) و در گروه کنترل 7/15( 8/2 ) بود که بر اساس آزمون تی مستقل تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه قبل از مداخله وجود نداشت (965/0=p). یک هفته بعد از مداخله میانگین (انحراف معیار) نمره کلی اضطراب در گروه مشاوره 3/13( 6/2 ) و در گروه کنترل 5/15 (9/2) و یک ماه بعد از مداخله در گروه مشاوره 3/15( 8/2 ) و در گروه کنترل 5/15( 9/2 ) بود و بر اساس آزمون repeated measure ANOVA و با تعدیل مقادیر پایه، میانگین نمره اضطراب در گروه مداخله با گروه کنترل تفاوت معنی داری نداشت (تفاوت میانگین تعدیل یافته،1/1-، فاصله اطمینان 95%: 6/2- تا 4/0، 153/0=P).میانگین (انحراف معیار) نمره کل افسردگی قبل از مداخله در گروه مشاوره 9/15( 0/3 ) و در گروه کنترل 0/16( 7/2 ) بود که بر اساس آزمون تی مستقل تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه قبل از مداخله وجود نداشت (965/0=p). یک هفته بعد از مداخله میانگین (انحراف معیار) نمره کلی افسردگی در گروه مشاوره 2/12( 1/3 ) و در گروه کنترل 9/15(7/2) و یک ماه بعد از مداخله در گروه مشاوره 3/13( 9/2 ) و در گروه کنترل 9 /15( 7/2 ) بود و بر اساس آزمون repeated measure ANOVA و با تعدیل مقادیر پایه، میانگین نمره افسردگی در گروه مداخله به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین تعدیل یافته،3/1-، فاصله اطمینان 95%: 7/4- تا 5/1-، 001>0=P) میانگین (انحراف معیار) نمره کل کیفیت زندگی قبل از مداخله در گروه مشاوره 8/31( 7/3) و در گروه کنترل 1/32( 5/3 ) بود که بر اساس آزمون تی مستقل تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه قبل از مداخله وجود نداشت (778/0=p). یک هفته بعد از مداخله میانگین (انحراف معیار) نمره کل یکیفیت زندگی در گروه مشاوره 3/40( 5/3 ) و در گروه کنترل 2/32(5/3) و یک ماه بعد از مداخله در گروه مشاوره 1/38( 1/3 ) و در گروه کنترل 2/32( 5/3 ) بود و بر اساس آزمون repeated measure ANOVA و با تعدیل مقادیر پایه، میانگین نمره کیفیت زندگی در گروه مداخله به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین تعدیل یافته،9/6، فاصله اطمینان 95%: 1/5 تا 8/8، 001>0=P).نتیجه گیری : مشاوره با رویکرد امید درمانی بر استرس، افسردگی و کیفیت زندگی زنان با سابقه IVF ناموفق موثر است، لذا استفاده از این روش مشاوره در کنار سایر روشهای مشاوره در ارتقاء سلامت روان زنان نابارور با سابقه IVF ناموفق توصیه می شود.