روانسنجی و بومی¬سازی نسخه غربالگری فهرست معلولیت شنوایی سالمندان HHIE-S )) در سالمندان کم¬شنوا در شهر تبریز

Abstract

چکیده فارسی زمینه و هدف: کم¬شنوایی از ﺷﺎﯾﻊﺗﺮﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﻣﺰﻣﻦ دوران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪی ﺑﻪ شمار می آید. کم شنوایی منجربه ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ¬ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﺎﻧﻮاده، اختلال در ارتباطات، اﻧﺰوا اجتماعی، اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ سالمندان می شود. درک تاثیر کم شنوایی بر کیفیت زندگی اهمیت زیادی دارد. وجود ابزار مناسب برای سنجش تأثیرکم شنوایی بر روابط اجتماعی و روانی فرد سالمند می تواند ابزاری مناسب برای طرح ریزی برنامه های توانبخشی در جهت کمک رسانی به جمعیت سالمندان باشد. با توجه به اهمیت غربالگری معلولیت شنوایی و عدم بومی سازی ابزارHearing Handicap Inventory for Elderly- Screening version(HHIE-S) به زبان فارسی، این مطالعه با هدف روانسنجی و بومی سازی ابزار HHIE-S برای سالمندان جامعه ایرانی انجام شد. روش کار و مواد: این مطالعه یک مطالعه مقطعی بود که بر روی 210 نفر سالمند کم شنوا مراجعه کننده به کلینیک¬های شنوایی¬سنجی شهر تبریز انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار کار پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، آزمون کوتاه شده شناختی(AMT) و فهرست معلولیت شنوایی سالمندان نسخه غربالگری (HHIE-S) بود که از طریق خود گزارش دهی و مصاحبه تکمیل گردید و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 26 و STATA نسخه 14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ابتدا ابزار از زبان انگلیسی به زبان فارسی بر اساس روش Forward- Backward ترجمه شد، سپس، پایایی، روایی صوری، شاخص روایی محتوایی و ضریب نسبی روایی محتوایی بررسی شد. تحلیل عاملی اکتشافی با روش مولفه های اصلی((Principal Component Analysis) و چرخش واریماکس((varimax و تحلیل عاملی تأییدی برای تعیین روایی سازه و فاکتور های ساختار ابزار استفاده شد. یافته ها: نتایج شاخص روایی محتوایی و ضریب نسبی روایی محتوایی و روایی صوری در مطالعه حاضر، سادگی، وضوح و ارتباط مقیاس های این ابزار را تضمین کرد( تمامی سوالات CVI بالاتر از 79/0 و مقدار CVR بالاتر 49/0). آلفا کرونباخ برای عامل یک 76/0، برای عامل دو 78/0 و برای کل ابزار 85/0 گزارش شد که نشان دهنده همبستگی درونی خوب ابزار بود. در آزمون- بازآزمون و بررسی ضریب همبستگی درون خوشه ای برای عامل یک(89/0-29/0)72/0 ، برای عامل دو(81/0-16/0-)54/0 و برای کل پرسشنامه(89/0-32/0)73/0، گزارش شد که مؤید تکرار پذیری این آزمون بود. تحلیل عاملی اکتشافی به استخراج دو عامل انجامید که آیتم 6 به زیرمقیاس دیگر منتقل شد که این دو عامل 282/54 درصد از واریانس رو تبیین می کردند. تحلیل عاملی تأییدی( RMSE, CFI, SRMR, AIC, BIC TLI, (Chi2/df, نشان داد که مدل دو فاکتوری با داه ها بسیار مطابقت را دارد. دو عامل HHIE-S عبارت بودند از: 1) احساسی 2) اجتماعی. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که فهرست معلولیت شنوایی سالمندان نسخه ی غربالگری (HHIE-S) ابزاری روا و پایا برای ارزیابی و غربالگری معلولیت شنوایی سالمندان فارسی زبان و ایرانی است. واژگان کلیدی: معلولیت شنوایی، کم شنوایی، سالمندان، روانسنجی، فارسی