بررسی اجزای عصبی-عروقی داخل استخوانی مندیبل بوسیله تصاویر CBCT در مراجعین بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1396 تا 1398

Abstract

مقدمه: کانال دو شاخه ی مندیبولار حاوی اجزای عصبی-عروقی بسیار متنوعی داخل استخوانی مندیبل است. آگاهی از موقعیت قرارگیری این اجزای عصبی-عروقی مانند عصب اینفریورآلوئولار دندانی (IADN)، کانال های رترومولر، انسیزیو و تغذیه ای و غیره سبب جلوگیری از آسیب های یاتروژنیک مثل استئوتومی مندیبل، و نیز آسیب های حین درمان های جراحی ارتوگناتیک و مولر سوم، ایمپلنت، اندو، تورمورهای دهانی و مواردی از این قبیل می شود. با توجه به تنوع اجزای عصبی-عروقی در جمعیت های مختلف و اهمیت شناسایی این اجزا در موفقیت درمان های دندانپزشکی، هدف مطالعه ی حاضر بررسی اجزای عصبی-عروقی داخل استخوانی مندیبل بوسیله تصاویر CBCT در مراجعین به دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز طی سال های 98-96 بود. روش ها و مواد: اين مطالعه مقطعی بر روی تصاویر CBCT مندیبل 278 بیمار مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز طی سال‌های 98-96، انجام گرفت. تصاویر CBCT با استفاده از نرم افزارNNT viewer و توسط یک متخصص رادیولوژی دهان و فک و صورت، در مقاطع کراس سکشنال، اگزیال و ساجیتال در استپ 1 میلی متر با مقایسه ی دو سمت در خصوص شناسایی و موقعیت یابی عصب IADN، کانال های رترومولر، انسیزیو و تغذیه ای، و فورامن های مندیبولار، لینگوال و منتال، مورد مشاهده و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: در این مطالعه، متوسط فاصله بین کانال IADN با اپکس مولر اول راست 3/1 ± 5/6 و چپ 1/1 ± 9/5 میلی متر، با اپکس مولر دوم راست 3/1 ± 5/5 و چپ 4/1 ± 8/5 میلی متر بود. غالب بیماران دارای 1 کانال IADN در هر دو سمت بودند. حدود 25-23 % بیماران دارای کانال رترومولر بودند. شیوع کانال انسیزیو حدود 91-88 % و شیوع کانال تغذیه ای حدود 62-60 % بود. فورامن های عصب مندیبولار در قسمت لینگوال غالبا با تعداد یک عدد (در هر دو سمت) واقع شده بود. 2/89 % دارای فورامن میدلاین لینگوال و 5/70 % دارای فورامن لترال لینگوال بودند. فورامن های منتال غالبا بین اپکس دندان های پرمولر اول و دوم قرار گرفته بودند و حدود 92 % نیز دارای یک فورامن منتال بودند. 3/58 % و 7/54 % بیماران به ترتیب دارای لوپ قدامی عصب منتال در سمت های راست و چپ بودند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه ی حاضر، بررسی اجزای عصبی-عروقی داخل استخوانی مندیبل قبل از درمان های دندانپزشکی بوسیله ی تصاویر CBCT توصیه می گردد.