سلامت روان و عوامل مرتبط با آن در پرستاران شاغل در مراکز آموزشی-درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز

Abstract

چکیده: مقدمه و هدف: شخصیت و تعادل روانی پرستاران بیش از سایر طبقات اجتماعی موردنظر و بااهمیت است. ارتباط نزدیک پرستاران با بیماران و نفوذی که بر آن‌ها دارند، نقش مهمی در سلامت فکری و روانی بیماران ایفا می کند. اگر وضعیت سلامت روانی پرستاران شناسایی گردد و به‌منظور بهبود سلامت روانی آنان برنامه ریزی شود، کیفیت خدمات مراقبتی پرستاری نیز بهتر شده و باعث افزایش رضایت مندی بیماران و بهبود روند درمان آن‌ها خواهد شد. بدون شک عوامل متعددی بر سلامت روان افراد تأثیر می گذارند. اکثر مطالعات تنها به یک عامل مرتبط با سلامت روان پرداخته اند، درحالی‌که مروری بر متون نشان می-دهد سلامت روان متأثر از چندین عامل مرتبط با شرایط کاری است. لذا این مطالعه به‌منظور بررسی عوامل مرتبط با سلامت روان در پرستاران شاغل در بخش‌های مختلف بالینی طراحی شد. مواد و روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی است که در آن 296 نفر از پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز،طی سال 99-98 به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد روانی گلدبرگ و هیلر (GHQ)، پرسشنامه هلندی برای کار عاطفی) (D-QEL و پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر، پرسشنامه ی حمایت اجتماعی ادراک‌شده زیمت و همکاران و پرسشنامه ی مقیاس حضور غیرموثر استنفورد همراه با مشخصات دموگرافیک پرستاران صورت گرفت. اطلاعات حاصله با استفاده از نرم‌افزار آماری کامپیوتری SPSS نسخه 13 با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون آماری تی تست، آنوا و پیرسون) تجزیه و تجزیه شد. نتایج: میانگین نمره سلامت روان پرستاران شرکت‌کننده در مطالعه 14/10 ± 38/64 بود. .میانگین نمره کار عاطفی 63/5±90/33 بود. میانگین نمره خودکارآمدی 21/6±01/54 بودنمره حمایت اجتماعی درک شده 77/12 ± 79/65 بود و نمره حضور غیرموثر 37/4 ± 46/19 بود. بین نمره سلامت روان و نمره کار عاطفی(p<0.001 (r=0.23, و حضور غیر مؤثر ( (p<0.001 ,r=0.28ارتباط آماری معنی‌دار و مستقیمی وجود داشت ،یعنی با افزایش نمره کار عاطفی و نمره حضورغیرموثر، نمره سلامت روان افزایش و اختلال روان افزایش می یابد و بین نمره سلامت روان و نمره حمایت اجتماعی (p<0.001,r=-0.26) ارتباط آماری معنی‌دار و معکوسی وجود داشت ،یعنی با افزایش نمره حمایت اجتماعی نمره سلامت روان کاهش و سلامت روان پرستاران افزایش می یابد و بین نمره سلامت روان و خودکار آمدی (p=0.38,r=-0.05) ارتباط آماری معنی‌داری وجود نداشت. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش مبنی بر ارتباط سلامت روان با خودکارآمدی، کار عاطفی، حمایت اجتماعی و حضور غیرموثر پرستاران، لازم است تا مدیران و مسئولین دانشگاه علوم پزشکی با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و فعال کردن مراکز مشاوره روانی به‌سلامت روانی کارکنان پرستاری جهت بهبود کیفیت مراقبت‌های پرستاری اقدام نمایند و اقدامات و تسهیلات حمایتی و رفاهی برای پرستاران منظور نمایند تا موجبات انگیزه و دلگرمی پرستاران در ارایه خدمات پرستاری نسبت به بیماران را فراهم نمایند.