ارزشیابی برنامه توانمندسازی مدیران بیمارستانهای دولتی کشور: مطالعه موردی در قطب شمال غرب کشور

Abstract

چکیده: مقدمه و هدف: مدیران به عنوان سرمایه ی کلیدی سازمان ها، وجه تمایز سازمان های موفق از سازمان های ناموفق هستند. از طرفی با توجه به تغییرات گسترده در نظام سلامت کشورها منجر به اهمیت روزافزون نقش مدیران در اداره بهتر سازمانهای بهداشتی و درمانی شده است، چرا که عملکرد یک سیستم به مدیریت آن سیستم بستگی دارد. لذا ارتقا سطح توانمندی و بهبود عملکرد مدیران سازمان های بهداشتی و درمانی از جمله بیمارستان ها یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در بهبود عملکرد این سازمان ها است. بنابراین این پژوهش با هدف ارزشیابی برنامه توانمندسازی مدیران بیمارستانهای دولتی کشور انجام شد. روش ¬کار و مواد: این پژوهش یک مطالعه ارزشیابی است که به صورت چند روشی و در دو فاز اصلی انجام شد. در مرحله اول شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران بیمارستان ها از طریق مرور متون و مرور مستندات استخراج گردید. در مرحله دوم دیدگاه مدیران بیمارستان‌ها از آموزش های ارایه شده در محورهای آموزش داده شده (مدیریت اطلاعات، مدیریت بحران، مدیریت کیفیت و ایمنی بیمار، حاکمیت و تفکر راهبردی، مدیریت مالی، مدیریت منابع انسانی و زنجیره تامین و خدمات پشتیبانی) به صورت کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. یافته¬ها: بر اساس نتایج مطالعه، کار با افراد با تجربه (3/96درصد)، کار با همکاران آموزش دیده (آموزش همسانان) (9/90درصد)، شرکت در تورهای علمی و تحقیقاتی (9/76درصد) و حضور در گروهها و دوره های آموزشی (9/76درصد) سودمندترین روش های یادگیری بودند. به طور کلی، 52/78 درصد از پاسخ دهندگان دیدگاه مثبت (کاملا موافق و موافق) در مورد دوره های آموزشی برگزار شده داشتند. از نظر شرکت کنندگان به ترتیب دوره‌های زنجیره تامین و خدمات پشتیبانی (45/71 درصد)، مدیریت اطلاعات (72/ 65 درصد)، دوره حکمرانی، رهبری و تفکر راهبردی (55/65 درصد) و دوره منابع انسانی (8/63 درصد) بیشترین تاثیر را بر سطح دانش و مهارت آنها داشته اند. دوره های مدیریت بحران (24/52 درصد)، مدیریت مالی (51/55 درصد) و کیفیت و ایمنی بیمار (43/58 درصد) کمترین تاثیر را بر سطح دانش و مهارت آنها داشته اند. همچنین براساس یافته های کیفی مطالعه که در 5 تم اصلی: قوت ها (7 زیر تم)، ضعف ها (6 زیر تم)، چالش ها (6 زیر تم)، پیامدها (7 زیر تم) و راهکارها (8 زیر تم) دسته بندی شده بودند، شرکت کنندگان دیدگاه مثبت نسبت به دوره ها داشتند و معتقد بودند این دوره ها منجر به افزایش سطح مهارت و دانش آنها شده است. نتیجه¬گیری: اکثر شرکت کنندگان در مطالعه دیدگاه مثبتی نسبت به دوره های آموزشی داشتند و این دوره ها را سودمند، با اهمیت و مرتبط با شغل خود ارزیابی کردند. همچنین از نظر اکثر شرکت کنندگان این دوره ها تاثیر مثبتی بر سطح دانش و مهارت های مدیریتی آنان داشته است. با این وجود این دوره ها دارای ضعف ها و چالش هایی هستند که برای بهبود سطح اثربخشی این دوره های آموزشی لازم است این ضعف ها و چالش ها تا حد امکان رفع گردد. بسیاری از چالش هایی که اثربخشی این دوره ها را کاهش می دهند مربوط به عوامل سیستمی از قبیل ساختار سازمانی و قوانین و مقررات هستند که لازم است در سطح سیاست گذاری کلان حل شوند.