بررسی ارتباط فعالیت فیزیکی با مارکرهای سرمی مرتبط با متابولیسم استخوان و مشخصات دموگرافیک در زنان یائسه 50 الی 65 ساله شهر تبریز

Abstract

یائسگی، زنان را در معرض تغییرات گسترده¬ای که ناشی از کاهش سطح استروژن در حوالی یائسگی است قرار می¬دهد. عالیت بدنی در تثبیت گردش خون طبیعی و سایر فعالیت های فیزیولوژیک بدن در دوران یائسگی نقش بسیار مهمی داردو می¬تواند علایمجسمی و روانشناختییائسگی را کاهش داده و شرایط و کیفیت بهتری در زندگی بعد از یائسگی ایجاد کند. با توجه به نقش مهم فعالیت فیزیکی بر روی مارکرهای موثر بر سلامت استخوان به ویژه در زنان یائسه که در نتیجه تغییرات ناشی از قطع هورمون¬ها بیش از سایر گروه¬ها در معرض کاهش تراکم استخوان قرار می¬گیرند، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط فعالیت فیزیکی با مارکر های سرمی مرتبط با متابولیسم استخوان و مشخصات دموگرافیک در زنان یائسه 50 الی 60 ساله در شهر تبریز طراحی و اجرا شد. مواد و روش کار: این پژوهش بر اساس اطلاعات 507 نفر از زنان یائسه 50 الی 65 ساله شهر تبریز که به روش نمونه¬گیری به روش تصادفی ساده از مجتمع¬های سلامت شهر تبریزجمع آوری شد، اجرا شد.پس از احراز معیارهای ورود به مطالعه و اخذ رضایت نامه آگاهانه کتبی، پرسشنامه مشخصات فردی- اجتماعی، باروری- پزشکی و فعالیت فیزیکیIPAQ تکمیلشد و 3 سی¬سی نمونه خون جهت بررسی آزمایشات اولیه کلسیم، 25-هیدروکسی ویتامینD، فسفر، آلکالن فسفاتاز گرفته شده و جهت بررسی به مرکز تحقیقات تغذیه توسط پژوهشگر منتقل گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون¬های کروسکال والیس، من ویتنی یو، همبستگی اسپیرمن رو و آزمون رگرسیون خطی در نرم¬افزار SPSS 21 تجزیه و تحلیل گردید یافته¬ها: میانگین سنی بیماران شرکت کننده در این مطالعه 9/56 با انحراف معیار 9/3 سال بود.میانگین سن یائسگی در بین افراد نمونه 6/48 سال بود. فراوانی افراد بر اساس طبقه بندی BMI نشان داد که 1/11 درصد افراد نمونه در گروه نرمال، 7/41 درصد دارای اضافه وزن و 2/47 درصد چاق هستند. بیش از 99 درصد افراد نمونه داشتن فعالیت فیزیکی سبک را تایید کردند. درحالی که تنها 9/14 درصد دارای فعالیت شدید فیزیکی بودند.از بین مشخصات فردی و اجتماعی متغیرهای تحصیلات(p=0.036)، شغل(p=0.009)، درآمد(p=0.036)، وضعیت مصرف سیگار(p=0.028)، قرار گرفتن در معرض نور خورشید(p=0.006)، سن یائسگی (p=0.048)، مصرف دارو (p=0.048)و انجام وررزش(p<0.001) بر میزان فعالیت فیزیکی افراد تاثیر معنادار داشتند. در افراد با تحصیلات دانشگاهی، شاغل، دارای درآمد ناکافی، در معرض نورخورشید، عدم مصرف دارو و افراد سیگاری بیش از سایر گروه ها بود. اما از بین مشخصات باروری هیچ یک تفاوت معناداری در میزان فعالیت فیزیکی نداشتند. فعالیت فیزیکی کل با مارکرهای ویتامین D3 و آلکالین فسفاتاز رابطه ی مستقیم و با مارکرهای فسفر و کلسیم رابطه ی غیر مستقیم و معکوس دارد.در حالی که این رابطه تنها در مورد مارکر کلسیم از نظر آماری معنادار بود-0.108, 95% CI: -0.098 to-0.117; p=0.023)=β).