مصرف سیگار و چاقی و ارتباط آن با شادکامی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 99-98

Abstract

چکیده مقدمه: یکی از موارد جدی تهدید کننده ی سلامت که در سال های اخیر مورد توجه سازمان های بهداشتی ، مجریان قانون و سیاست گذاران اجتماعی قرار گرفته شیوع رفتارهای پرخطر در میان قشر نوجوان و جوان می باشد. از مهم ترین رفتارهای پرخطر در این دوران مصرف سیگار و چاقی است که زمینه ساز بیماری های مزمن در بزرگسالی می باشد. بنابراین درک ماهیت ، نفوذ و تاثیر این عوامل خطر برای ارتقای رفتارهای بهداشتی اهمیت بسیار دارد. موثرترین راه پیشگیری ، آموزش تغییر در سبک زندگی ، افزایش شادکامی برای مقابله با رفتارهای ناسالم در سنین جوانی است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت مصرف سیگار و چاقی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز و ارتباط این دو متغیر با شادکامی می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی انجام گرفت که طی آن 757 دانشجو از ده دانشکده ی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز به روش نسبتی در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های وضعیت مصرف سیگار و میزان شادکامی بصورت حضوری و آنلاین (بعد از شیوع بیماری کرونا) توسط آنها تکمیل گردید. برای اندازه گیری شاخص BMI ، وزن و قد دانشجویانی که حضوری پرسشنامه را تکمیل کرده بودند توسط پژوهشگر اندازه گیری شد و دانشجویانی که به صورت آنلاین نسبت به تکمیل پرسشنامه اقدام نموده بودند بصورت خودگزارش دهی بود. اطلاعات به وسیله ی نرم افزار آماری SPSS(ver.24) تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: در مطالعه ی حاضر 7/65 درصد (497 نفر) دانشجویان ، غیر سیگاری ، 9/15 درصد (120 نفر) دانشجویان ، سیگار آزموده ، 8/2 درصد (21 نفر) دانشجویان ، سیگاری غیر فعال ، 1/7 درصد (54 نفر) دانشجویان ، سیگاری فعال ، 0/3 درصد (23 نفر) دانشجویان ، سیگاری قهار ، 5/5 درصد (42 نفر) دانشجویان ، سیگار ترک کرده هستند. همچنین 1/8 درصد (61 نفر ) BMI <18 ، 5/62 درصد (473 نفر ) BMI بین 25-18 ، 1/25 درصد (190 نفر) BMI بین 30-25 و 4/4 درصد (33 نفر) BMI>=30 دارند. میانگین نمره ی شادکامی در دانشجویان از نمره ی قابل اکتساب 174-29 ، 71/111 با انحراف معیار 5/21 می باشد. میانگین نمره شادکامی برحسب وضعیت مصرف سیگار معنی دار بود (05/0> P-value) . میانگین نمره شادکامی برحسب گروههای شاخص توده بدنی معنی دار نبود (05/0< P-value). بین متغیرهای شاخص توده ی بدنی و وضعیت مصرف سیگار رابطه معنی داری مشاهده نمی شود (05/0< P-value).نتایج : با عنایت به وجود اختلاف معنی دار بین وضعیت مصرف سیگار و اینکه در افراد غیر سیگاری میزان شادکامی بالاتر است می توان گفت شادکامی یک عامل حفاظتی و قابل ارتقا در برابر رفتارهای تهدید کننده مانند مصرف سیگار می باشد. استفاده از راهکارهای مناسب همچون برنامه ریزی ملی ، منطقه ای و محلی در راستای ارتقای شادکامی دانشجویان و بالا بردن رفتارهای ارتقا دهنده ی سلامت ضروری به نظر می رسد.