تبیین فرایند اجتماعی‌شدن سلامت در دانشگاه علوم پزشکی تبریز
Abstract
چکیده:
مقدمه: ماهیت پیچیده سلامتی و بیماری، تأثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی مختلف بر تنظیمات نظام سلامت و همچنین تأثیر سلامت بر شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه نیازمند رویکرد اجتماعی به سلامت است.
هدف: هدف از مطالعه حاضر شناسایی کارکردها و رویکردهای اجتماعی‌شدن سلامت و بررسی وضعیت جاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد.
مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه چند مرحله‌ای است که شامل مرورگسترده و مطالعه کیفی می باشد. ابتدا یک مرور گسترده (Scoping Review)در مورد مشارکت جامعه و همکاریهای بین‌بخشی در پایگاه داده‌هاي Scopus وweb of science ، PubMed در فاصله زمانی بین سال هاي 1978 و 2019 انجام گرفت. در مطالعه کیفی ابتدا نظرات صاحبنظران در 2 جلسه بحث گروهی متمرکز و تعداد 2 مصاحبه فردی نیمه ساختاریافته با 14شرکت‌کننده بررسی گردید. همچنین وضعیت معاونتهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز از طریق شناسایی مستندات معاونتهای مختلف در زمینه اجتماعی‌شدن سلامت از آغاز سال 1397 تا تیر ماه سال 1399 بررسی شدند.
یافته ها: نتایج مرور مقالات موجود، در قالب شاخصها، استراتژیها و برنامه‌های مشارکت جامعه و شاخصها و استراتژیهای همکاریهای بین بخشی طبقه‌بندی گردید. نتایج تحلیل‌های کیفی نیز در مجموع در 21 درون‌مایه اصلی و 84 درون‌مایه فرعی در دو حوزه ماهیت اجتماعی‌شدن و رویکردهای معاونتهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز شناسایی شد. بر اساس مستندات دانشگاه علوم پزشکی تبریز 59 برنامه/ اقدام در زمینه همکاریهای بین‌بخشی و 10 برنامه/اقدام در زمینه مشارکت جامعه استخراج گردید.
نتیجه‌گیری: اجتماعی شدن سلامت دارای دو بعد اساسی همکاریهای بین‌بخشی و مشارکت اجتماعی می باشد. نقش دانشگاه های علوم پزشکی در راستای اجتماعی شدن سلامت می‌تواند در قالب مراحل شناسایی، توانمندسازی، سازماندهی و بکارگیری پتانسیل‌های خارج از بخش سلامت در راستای ارتقای سلامت جامعه تعریف شود.