بررسی وضعیت مشارکت اجتماعی در برنامه‌های سلامت شهرستان مهاباد سال1398
Abstract
سابقه و هدف: مشارکت اجتماعی در برنامه‌های سلامت بعنوان عامل موفقیت برنامه‌های سلامت در كشورهاى در حال توسعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مشارکت اجتماعی در امور مربوط به سلامت جسمی، سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت محیط در مناطق روستایی شهرستان مهاباد و ارتباط آن با شاخص‌های مشارکت در برنامه‌های سلامت می‌باشد.
روش مطالعه: در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر 382 نفر از جمعیت تحت پوشش خانه‌های بهداشت شهرستان مهاباد به صورت نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد میزان مشارکت اجتماعی در سلامت در قالب چهار بعد سلامت جسمی، سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت محیط و شاخص‌های مشارکت اجتماعی در برنامه‌های سلامت انجام شد. از متد‌های آماری، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد 8/48 درصد (147 نفر) از مشارکت کنندگان را مردان تشکیل می‌دادند. وضعیت اقتصادی 2/48 درصد خانوار‌ها پایین، و8/5 درصد بالا بودند. میانگین کل مشارکت اجتماعی در سلامت 15/30 بود. 6/62 درصد جمعیت مشارکت پایین، 1/31 درصد مشارکت متوسط و 3/6 درصد مشارکت بالا داشتند. از بین متغیر‌های جمعیتی، سطح تحصیلات با مشارکت اجتماعی در سلامت رابطه معناداری نشان داد(05/0˂p). مشارکت اجتماعی در سلامت با سه شاخص "خانوار توانمند شده تحت پوشش داوطلبان سلامت در خصوص اولویت‌های ملی سلامت"، " جذب خیرین و واقفین سلامت" و "جذب کمک‌های مالی خیرین و واقفین سلامت" ارتباط معنی‌داری مشاهده شد (05/0˂p). سایر شاخص‌ها با نمره مشارکت اجتماعی در حالت کلی ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: نظر به اینکه میزان مشارکت اجتماعی در سلامت در شهرستان مهاباد پایین است و بدون مشارکت مردم نیز اهداف برنامه‌های بهداشت به نتیجه مطلوب نخواهد رسید، لذا جهت برنامه‌ریزی در جهت اصلاح وضع موجود با در نظر گرفتن شاخص‌های مشارکت اجتماعی در امور سلامت ضروری به نظر می‌رسد.