تاثیر مصرف روغن تراریخته بر تغییرات بیوشیمیایی و هیستولوژیکی بافت ها در رت ها
Abstract
هدف
جمعيت كره زمين تا چند دهه آينده به نه ميليارد نفر می¬رسد. جهت تامين غذاي اين جمعيت رو به رشد، استفاده از محصولات تراريخته (GMO) در حال توسعه است. ذرت، سویا، کلزا و پنبه از مهمترین بذرهاي تراریخته هستند استفاده از محصولات تراریخته اخیرا با چالش¬هایی همراه بوده است. هرچند این محصولات دارای منافعی از قبیل تحمل تنش¬هاي محيطي و مقاومت در برابر بيماري¬ها و حشرات می¬باشند. لکن در خصوص مضرات احتمالی استفاده از این محصولات، مطالعات محدودی انجام گرفته است. در این مطالعه ما به بررسی تاثیر روغن تراریخته بر بافت و برخی پارامترهای بیولوژیک و بیوشیمیایی خون رت¬ها پرداختیم.
مواد و روش ها
18 رت نر نژاد ویستار( با وزن 220- 200 گرم ) وارد مطالعه شدند. پس از یک هفته عادت به محیط آزمایشگاه به طور تصادفی و مساوی به سه گروه: کنترل(دریافت کننده رژیم پایه)، گروه دریافت کننده روغن ارگانیک(آفتابگردان)، و گروه دریافت کننده روغن تراریخته (سویا)، تقسیم شدند و به مدت 13 هفته تحت رژیم¬های مربوطه قرار گرفتند. تغییرات وزن به صورت هفتگی و دریافت غذا به صورت یک روز در میان بررسی شد. پس از پایان دوره، نمونه های خونی جهت اندازه گیری های پارامترهای بیوشیمیایی و خونی و بافت کبد، کلیه، طحال و پانکراس جهت بررسی تغییرات بافتی جمع¬آوری شدند. آنالیز آماری توسط نرم افزار SPSS (نسخه24) با در نظر گرفتن سطح معنی داری P کمتر از 05/0 انجام شد.
یافته ها
پس از طی 13هفته مطالعه، تغییر معنی¬داری بین وزن و دریافت غذایی در سه گروه مشاهده نشد. از طرفی در گروه مصرف کننده روغن تراریخته سطوح گاماگلوتامیل ترانسفراز (03/0 p=)، انسولین (048/0p=) و اوره (001/0 p<) به طور معنی داری افزایش و سطوح هموگلوبین (03/0 p=) در این گروه نسبت به دو گروه دیگر به طورمعنی داری کاهش یافت. در ضمن سطوح تری گلیسرید در گروه مصرف کننده روغن تراریخته افزایش داشت (006/0p=). در گروه مصرف کننده روغن تراریخته در بافت کبد ضایعاتی همچون پرخونی شدید، نکروز متوسط و هیپرپلازی متوسط مجاری صفراوی مشاهده گردید. همچنین در این گروه، بافت کلیه علائم پرخونی شدید، خونریزی، گلومرولواسکلروز و وجود کست¬های هیالین در لومن مجاری کلیوی را نشان داد. در بافت پانکراس نیز تغییراتی همچون پرخونی شدید بخش اگزوکرین و اندوکرین، حضور سلول¬های آماسی به صورت کانونی در بخش اگزوکرین پانکراس (پانکراتیت) و افزایش تعداد جزایر لانگرهانس وجود داشت در حالی که تغییرمعناداری در دو گروه دیگر مشاهده نشد. در بافت طحال نیز در هر سه گروه به جز پرخونی خفیف، تغییر دیگری مشاهده نگردید.
نتیجه¬گیری
مطالعه حاضر نشان داد که مصرف روغن تراریخته به مدت 90 روز در رت¬ ها، تاثیر مثبتی نداشته و به صورت کلی باعث ایجاد آسیب و تغییراتی همچون پرخونی ،نکروز و آماس در بخش¬هایی از بافت کبد، کلیه و پانکراس می¬شود. تاثیر خاصی بر بافت طحال، وزن و دریافت غذا ندارد. همچنین باعث تغییراتی در برخی پارامتر¬های بیوشیمیایی خون می¬شود. تحقیقات بیشتری برای تایید این یافته¬ها مورد نیاز است.