بررسی اثر مکمل غذایی بره موم بر دریافت غذایی، کیفیت زندگی و شدت بیماری در مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر (بر اساس معیارهای ROME IV): یک کار آزمایی بالینی دو سو کور

Abstract

مقدمه و هدف: سندرم روده تحریک‌پذیر(IBS)، شایع ترین بیماری مزمن و عودکننده دستگاه گوارش است. با توجه به اینکه تا به حال دارویی ویژه برای درمان IBS مورد تائید قرار نگرفته است، به نظر میرسد طراحی برنامه های کمک درمانی جهت بهبود وضعیت بالینی این بیماران لازم باشد. با پررنگ شدن نقش التهاب در پاتوژنز این بیماری، چشم‌اندازی جدیدی درزمینه نقش ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی در درمان آن به وجود آمد. از جمله این مواد بره موم، رزینی طبیعی است که توسط زنبور عسل از گلبرگ ها و جوانه گیاهان تهیه می شود. مطالعات نشان داده که بره موم دارای خواص بیولوژیکی از جمله آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی، پره بیوتیکی، آنتی باکتریالی و تعدیل کننده سیستم ایمنی می باشد. با توجه به اثرات بره موم به نظر می رسد این ماده بتواند در بهبود وضعیت بالینی بیماران مبتلا به IBS موثر باشد. نظر به اینکه تاکنون هیچ مطالعه انسانی به بررسی اثرات مکمل -یاری بره موم بر بیماری IBS انجام نگرفته است، مطالعه حاضر برای اولین بار با هدف بررسی اثرات مکمل غذایی بره موم بر شدت بیماری، کیفیت زندگی و دریافت‌های غذایی مبتلایان به IBS طراحی گردید. مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل‌دار دو سوکور در 56 فرد بزرگسال مبتلا به IBS که بیماری آن‌ها با معیار رم IV تایید گردید، انجام گرفت. افراد واجد شرایط به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و دارونما (28 نفر در هر گروه) تقسیم شدند. بیماران در گروه مداخله روزانه دو عدد قرص 450 میلی‌گرمی بره موم و در گروه کنترل به همان میزان دارونما به مدت 6 هفته دریافت کردند. شاخص¬های تن¬سنجی، دریافت های غذایی، سطح فعالیت بدنی، وضعیت اضطراب و کیفیت زندگی و همچنین شدت بیماری قبل و بعد از مکمل یاری بررسی گردید. جهت تحلیل داده ها از تست های آماری تی مستقل، تی زوجی، من-ویتنی، ویلکاکسون، تست دقیق فیشر، آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر، رگرسیون لوجستیک و برای تعدیل اثر مخدوشگر ها از آزمون آنالیز کوواریانس استفاده گردید. یافته¬ها: نتایج حاصل از این مطالعه پس از تعدیل اثر مخدوشگر های بالقوه نشان داد، مکمل یاری با بره موم با افزایش شانس بهبودی شدت بیماری IBS به اندازه 22/6 (با فاصله اطمینان: 90/33 – 14/1 و 035/0(P = گردید. همچنین، بهبود قابل‌توجه در درد شكمی، وضعیت اضطراب و كاهش عدم رضايت از عادات روده‌ای در گروه بره موم در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (به ترتیب040/0P= ، 029/0 P=و 035/0P=). همچنین تغییرات نمره کلی کیفیت زندگی و حیطه‌های آن در گروه بره موم از نظر آماری معنی دار بود، اما در مقایسه دو گروه این تفاوت معنی دار نبود. همچنین، در میزان دریافت‌های غذایی و شاخص‌های تن سنجی هم قبل و بعد از مداخله در دو گروه و هم بین دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه¬گیری: کار آزمایی بالینی حاضر نشان داد که دریافت 900 میلی‌گرم مکمل بره موم در روز به مدت 6 هفته می‌تواند سبب بهبود درد شکم و کاهش سطح اضطراب بیماران مبتلا به IBS گردد.