بررسی رابطه بین رفتارهای خودمراقبتی و ارتباط پزشک-بیمار در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی در کلینیک های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز

Abstract

چکیده زمینه و هدف: یکی از شایع ترین اختلالات قلبی عروقی در دنیا، نارسایی قلبی است. مهم‌ترین عامل کنترل این بیماری، رفتارهای خودمراقبتی است. اگر بین بیمار و افراد ارائه‌دهنده خدمات به بیماران ارتباط و تعامل مناسبی وجود داشته باشد در نهایت به کنترل بهتر بیماری کمک می‌نماید. هدف از اجرای این تحقیق بررسی رابطه بین رفتارهای خودمراقبتی و ارتباط پزشک-بیمار در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی است. روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی است. تعداد 200 بیمار با استفاده از فرمول کوکران با دقت 0.07 و حدود اطمینان 95%، انتخاب شدند. روش نمونه گیری از نوع تصادفی سیستماتیک، از بین افرادی است که از پیش وقت ویزیت گرفته‌اند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیکی، ارتباط پزشک-بیمار و پرسشنامه اروپایی توان مراقبت از خود بیماران نارسایی قلبی (EHFSCB) استفاده شد. داده های گردآوری شده از پرسشنامه ها، توسط نرم افزار SPSS ورژن 25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای اهداف اول و دوم از آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و برای هدف سوم از همبستگی پیرسون و رگرسیون لجستیک برای بررسی تأثیر متغیرهای مختلف بر متغیر وابسته خودمراقبتی استفاده شد. همچنین برای مقایسه نمره خودمراقبتی و نحوه ارتباط بین پزشک و بیمار بین گروه های مختلف از نظر جنس، محل سکونت از آزمون تی و از نظر تحصیلات از ANOVA استفاده شد. یافته‌ها: نمره کل خودمراقبتی بیماران در مراجعین سرپایی درمانگاه های تبریز در حد متوسط با میانگین و انحراف معیار 66/8± 88/31 است. از سویی بین نمره خودمراقبتی با جنس پزشک، وضعیت تأهل و میزان تحصیلات بیماران و بین نمره ارتباط پزشک-بیمار با جنس پزشک ارتباط معناداری مشاهده شد. ارتباط پزشک-بیمار و وضعیت تأهل در مردان عوامل پیشگویی کننده رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی بودند. نتیجه‌گیری: ارتباط پزشک-بیمار ضمن معنی‌دار بودن توانست رفتارهای خودمراقبتی را در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی تبیین نماید. از آنجا که ارتباط بین پزشک و بیمار قلب طبابت و محور همه اقدامات بالینی است و اکثر تشخیص های پزشکی و تصمیمات درمانی برمبنای اطلاعاتی است که از مصاحبه پزشکی بدست می‌آیند و ارتباط نامناسب بین پزشک و بیمار باعث بی اعتمادی بیمار نسبت به پزشک، عدم تبعیت از دستورات پزشک و متحمل شدن هزینه‌های سنگین برای بیمار و نظام سلامت می‌شود لذا اتخاذ تدابیری جهت ارتقای مهارتهای ارتباطی پزشکان ضروری به نظر می‌رسد.