ارتباط نوع زايمان با محتوای درشت مغذی‌های شير مادر

Abstract

چکیده: زمینه و هدف: شير مادر منبع تغذيه‌ای ايده آل و ارزانی برای رشد و تكامل نوزاد می‌باشد و همچنين سالم‌ترين روش برای تغذيه بوده و مزايای قابل توجهی برای مادران، نوزادان و جامعه در پی دارد. شير انسان دارای مواد خوراكی و فاكتورهای غيرخوراكی فعال زيادی است كه سلامت نوزاد را تضمين می كند. درشت مغذی‌های آن شامل لاكتوز، پروتئين و چربی می باشند، برای چند ماه اول زندگی، بخش اجتناب ناپذيری از غذای نوزاد را تشكيل می‌دهند. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر روش زایمان بر درشت مغذی های شیر مادر است. روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی تحلیلی بر روی 102 نفر از زنان زایمان کرده به روش واژینال یا سزارین در شهر تبریز انجام شد. برای جمع آوری نمونه های شير، از مشارکت کنندگان درخواست شد تا در روز1±15 پس از زايمان مراجعه کنند. نمونه های شیر در روز1±15 پس از زایمان بین ساعت 10-9 صبح بعد از تغذیه نوزاد جمع آوری شد. نمونه ها در باکس مخصوص نگهداری شده و در کمتر از یکساعت به بانک شیر ارسال گردید. برای آنالیز محتوای درشت مغذی های شیر از دستگاه لاکتواسکن استفاده شد. مشارکت کنندگان براساس سن مادر، شاخص توده بدنی فعلی، سطح تحصیلات و وضعیت درآمد همسان سازی شدند. دریافت روزانه ی کالری، پروتئین، چربی و همچنین کربوهیدرات مشارکت کنندگان در هر دو گروه با استفاده از فرم ثبت غذایی سه روزه اندازه گیری شد. جهت ارزیابی مقدار انرژی و مواد مغذی دریافتی، هر غذا و نوشیدنی کد گذاری شده و وارد نرم‌افزار تغذیه‌ایNutritionist Ⅳ تعدیل‌شده برای غذاهای ایرانی شد. مقادیر دریافت انرژی، درشت مغذیها و ریزمغذی‌ها هر فرد برحسب میانگین سه‌روزه برای هر دو گروه تعیین شد. نتایج: نتایج دموگرافیک در دو گروه مورد مطالعه از نظر آماری تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند (P>0.05). میانگین دریافت غذایی کربوهیدرات (695/0=P)، چربی (421/0=P)، پروتئین (494/0=P) و انرژی(660/0=P) در مادران مشارکت کننده در هر دو گروه تقریبا یکسان بوده و از لحاظ آماری تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. میزان پروتئین شیر در گروه زایمان سزارین 21/2 میلی گرم در دسی لیتر و در گروه زایمان واژینال 31/2 میلی گرم در دسی لیتر (181/0=P)، میزان چربی شیر مادر در گروه زایمان سزارین 67/2 میلی گرم در دسی-لیتر و در گروه زایمان واژینال 49/2 میلی گرم در دسی لیتر (234/0=P)، میزان انرژی شیر مادر در گروه زایمان سزارین 53/68 کیلوکالری در میلی لیتر و در گروه زایمان واژینال 83/68 کیلوکالری در میلی لیتر (936/0=P) بوده که هیچکدام از این درشت مغذی ها تفاوت معنی داری بین دو گروه نداشتند. میزان لاکتوز شیر مادر در گروه زایمان سزارین 61/6 میلی گرم در دسی لیتر و در گروه زایمان واژینال 98/7 میلی گرم در دسی لیتر بوده که از لحاظ آماری معنی دار بود (039/0=P). نتایج این مطالعه نشان داد که در زنانی که زایمان واژینال انجام داده اند نسبت به زنانی که به روش سزارین زایمان انجام داده اند لاکتوز شیر به طور معناداری بالاتر است confidence interval 95% , 1.2(0.02- 1.82)] [adjusted mean difference. نتیجه گیری: لاکتوز نقش حیاتی در فراهم آوردن انرژی برای تکامل مغز نوزاد دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که سطح لاکتوز در روز 15 بعد از زایمان، در شیر مادرانی که زایمان واژینال داشتند نسبت به مادرانی که زایمان سزارین داشتند به طور معنی داری بالاتر است. با توجه به طراحی مطالعه، زایمان واژینال می تواند عامل احتمالی برای افزایش سطح لاکتوز شیر انسان باشد. پیشنهاد می شود پژوهشی بر روی تاثیر نوع زایمان بر ریزمغذی های شیر مادر با نمونه های شیر جمع آوری شده در 24 ساعت در دو گروه صورت پذیرد تا قدرت پیشگویی کنندگی بالاتری داشته باشد.