مقایسه تأثیر دمیار انگیزشی با دمیار معمولی بر استفاده صحیح از اسپری استنشاقی و کنترل علائم درکودکان مبتلا به آسم

Abstract

چکیده: مقدمه و هدف: آسم شایع ترین و پرهزینه‌ترین بیماری التهابی مزمن راه هوایی و رایج ترین بیماری مزمن دوران کودکی است. کنترل محیط و دارو دو جزء اصلی مدیریت آسم می‌باشند. در بین داروها، داروهای استنشاقی راه مناسبی برای مدیریت آسم محسوب می‌شود. این داروها، اولین خط درمان و سنگ‌بنای درمان آسم می‌باشند. مطالعات متعدد نشان داده است که استفاده نادرست از دستگاه استنشاقی یکی از عوامل اصلی عدم کنترل بیماری می‌باشد و با توجه به اینکه بیش از 80 درصد از بیماران مبتلا به آسم مخصوصاً کودکان نمی توانند داروهای استنشاقی را به نحوه صحیح مصرف ‌کنند لذا، این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر دمیار انگیزشی ابداعی با دمیار معمولی بر استفاده صحیح از اسپری استنشاقی و کنترل علائم بیماری در کودکان مبتلا به آسم انجام گرقت. روش‌کار: در این کارآزمایی بالینی، 40 نوجوان و 60 کودک با درجه آسم پایدار متوسط که برای اولین بار مبتلا به آسم شده اند با روش نمونه‌گیری غیراحتمالی آسان انتخاب شدند. سپس واحدهای پژوهش با تخصیص تصادفی در دو گروه کنترل (A) و گروه مداخله (B) تقسیم شدند. طی فرآیند پژوهش3 نوبت (پیش آزمون، پس آزمون اولیه، پس آزمون ثانویه) نحوه صحیح استفاده از اسپری استنشاقی استروئیدی توسط چک لیست و دو نوبت (پیش‌آزمون، پس‌آزمون) نمره کنترل آسم با C-ACT در سن کودک و ACT در سن نوجوان به فاصله یک ماه ارزیابی شد. در انتها داده‌های مربوط به 100 نمونه توسط نرم‌افزار SPSS ویرایش 16 تجزیه و تحلیل شد. نتایج: آزمون آماری من‌ویتنی در گروه سنی کودکان 11-6 ساله و نوجوانان 18-12 نشان داد، قبل از اجرای مداخله میانگین نمره استفاده صحیح از اسپری استنشاقی در دو گروه دمیار معمولی و انگیزشی تفاوت آماری معنی‌داری نداشته است (267/0=P در سن کودک) و (847/0=P در سن نوجوان). بلافاصله بعد از مداخله، تفاوت میانگین‌ها بین دو گروه از لحاظ آماری در کودکان 11-6 ساله معنی‌دار (025/0=P) و در نوجوانان 18-12 ساله معنی دار نبود است (486/0=P). یک ماه بعد از مداخله در کودکان و نوجوانان میانگین نمره استفاده صحیح از اسپری استنشاقی در دو گروه تفاوت آماری معنی‌داری داشته است (001/0>P در سن کودک) و (001/0=P در سن نوجوان). میانگین تغییر نمره کنترل آسم درکودکان قبل و بعد از مداخله درگروه دمیار انگیزشی (3/2±2/13) بیش از گروه دمیار معمولی (3/2±4/11) محاسبه شده است و نتایج آزمون تی مستقل حاکی از این مسئله است که این تفاوت در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار می باشد (004/0P=). میانگین تغییر نمره کنترل آسم در نوجوانان قبل و بعد از مداخله درگروه دمیار انگیزشی (7/1±6/12) بیش از گروه دمیار معمولی (3/2±8/11) محاسبه شده است و نتایج آزمون من ویتنی حاکی از این مسئله است که این تفاوت در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار می باشد (001/0>P). نتیجه‌گیری: دمیار انگیزشی نسبت به دمیار معمولی میزان استفاده صحیح از اسپری استنشاقی را در کودکان 11-6 ساله و نوجوانان 18-12 مبتلا به آسم افزایش داد و از طرفی بر نمره کنترل آسم در کودکان و نوجوانان مؤثر بوده است. لذا پیشنهاد می‌شود برای دریافت داروهای استنشاقی از دمیار انگیزشی استفاده شود.