تعیین راندمان فرآیندهای اکسیداسیون کاتالیزوری ازن/کربنفعال و ازن/ پرسولفات در تجزیه رنگ راکتیو آبی 194از محلولهای آبی
Abstract
دمه: رنگهای راکتیو برای پیوند کووالانسی با الیاف سلولزی طراحی شده اند و به دلیل طیف
وسیع رنگ، درجه ثبات بالا در شستشو، بطور گستردهای توسط صنایع نساجی مورد استفاده
قرار میگیرند. استعمال این رنگها در رنگرزی منجر به تخلیه حجم زیادی فاضلاب قلیایی
پررنگ با غلظت بالای نمک NaClو درجه حرارت بالا میشود که با محیطزیست سازگاری
ندارد. این درحالی است که مقاومت و حلالیت بالای رنگهای راکتیو، این فاضلابها را جزو
مشکلسازترین جریانهای حاوی رنگ و مقاوم به تصفیه متداول میسازد. نظر به این موضوع،
در مطالعه حاضر تجزیه یک نمونه رنگ راکتیو (راکتیو آبی )194در فاضلاب شبیهسازی شده
نساجی توسط فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته ازناسیون کاتالیز شده با کربنفعال ) (ACCOو
ازناسیون کاتالیز شده با پرسولفات ) (O3/PSارزیابی شده است.
مواد و روشها: راکتورهای فرآیندهای O3/PSو ACCOبه ترتیب با 2/5و 1/2لیتر نمونه
سنتتیک بارگذاری شد که به طور پیوسته با گاز ازن و با جریان ثابت 1/5لیتر در دقیقه با غلظت
ازن 178میلیگرم در لیتر تغذیه میشدند. هر مرحله ازنزنی 40دقیقه به طول انجامید و در
بازههای زمانی معین نمونهبرداری صورت گرفت. سپس نمونهها از لحاظ حذف رنگ، ،UV254
CODو TOCآنالیز شدند. به منظور شناسایی مکانیسم واکنشها، برخی آزمایشات با ربایندههای
رادیکالی ترت بوتانول و متاتول مجددا صورت گرفت. اثر دما بر فرآیندها نیز با تعبیه کردن
ستون در حمام آب گرم با دمای 35و 50درجه سانتیگراد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین
سهم جذب کربن فعال ()GACو اکسیداسیون با ازن و پرسولفات به تنهایی، در آزمایشاتی مجزا2
و مشابه مشخص شد.
يافتهها: سرعت رنگزدایی فرایند O3/PSهمواره بالاتر از ACCOبوده و بالاترین غلظت رنگ
( 200میلیگرم بر لیتر) را تنها در 10دقیقه از بین میبرد. این نرخ در ACCOبا افزایش غلظت
یون کلراید از 0/1125 min-1در میزان 5 NaClگرم در لیتر به 0/2957 min-1در50 NaCl
گرم در لیتر افزایش یافت، اما در فرآیند O3/PSتحت تاثیر قرار نگرفت ( .)0/4633 min-1در
محیط غنی از نمک هر دو فرآیند O3/PSو ACCOدر شرایط اسیدی، تصفیه رنگ و CODرا
به حداکثر رساندند، در حالی که UV254در 12 pHبهتر حذف شد. در چنین شرایطی، تخریب
بیشتر TOC ،CODو UV254در سیستم ACCOبه ترتیب با راندمان 60، 63و %100بدست
آمد. افزایش دما در ACCOبا تسریع انتشار رنگ به منافذ ،GACراندمان را بهبود بخشید اما با
رشد 25درصدی در محتوای ،CODبه نفع فرآیند O3/PSنبود.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج به دست آمده فرآیند ACCOبا قابلیت بیشتر در تجزیه رنگ، گزینه
مناسبتری برای تصفیه فاضلاب های شور حاوی رنگهای راکتیو هست. این مساله را میتوان
به نقش رادیکالهای کلر که از ربایش رادیکال • HOتوسط یون کلراید حاصل میگردند، مربوط
دانست. در این فرآیند تقویت واکنشهای رادیکالی با آلاینده در شرایط اسیدی و حرارت پایین
تصفیه را بهبود میبخشد. مشکل اصلی ACCOعدم پایداری GACدر راهبری متوالی سیستم
است که با احیا و اصلاح ویژگیهای شیمیایی میتواند جبران شود