ترجمه و روانسنجی نسخه فارسی مقیاس اختصاصی کیفیت زندگی سکته مغزی
چکیده
مقدمه و هدف
سکته مغزی از جمله بیماری های مزمنی است که اثرات عمیق برروی بیمار و خانواده وی گذاشته و شایع ترین اختلال ناتوان کننده در دستگاه عصبی است. سکته مغزی تاثیرات شدیدی بر کیفیت زندگی می گذارد و این اثرات توسط سازمان جهانی بهداشت تحت عناوین ضایعه، ناتوانی و معلولیت طبقه بندی می شود. هدف این مطالعه، ترجمه و روانسنجی نسخه فارسی مقیاس اختصاصی کیفیت زندگی سکته مغزی است.
روش تحقیق:
این مطالعه در سال 95 برروی 300 بیمار با تشخیص قطعی سکته مغزی بستری شده در بیمارستان های امام رضا (ع) و رازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گردید. در این مطالعه حجم نمونه مورد نیاز جهت تحلیل عاملی، 6 نمونه به ازای هر گویه ابزار در نظر گرفته شد که با توجه به اینکه پرسشنامه 49 گویه دارد حجم نمونه 300 مورد در نظر گرفته شد.تعداد 50 نمونه برای بازآزمایی انتخاب گردید. پس از مشخص شدن نمونه ها و تطبیق با معیارهای پژوهشی موردنظر، اطلاعات ضروری در مورد هدف انجام پژوهش و نحوه تکمیل پرسشنامه و محرمانه ماندن اطلاعات ارائه گردید. پس از کسب رضایت آگاهانه از شرکت کنندگان، اطلاعات مورد نیاز تکمیل گردید. اطلاعات پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک( سن و جنس، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات و نوع سکته)، پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی سکته مغزی (SSQOL) و پرسشنامه SF-36. جهت بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین نمرات حاصل از دو روش پرسشنامه ای جهت ارزیابی روایی همزمان استفاده شد. پایایی با استفاده از ضریب همبستگی درون طبقه ای و روش ضریب آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده گردید.
نتایج:
نتایج بخش تحلیل عاملی اکتشافی با روش مولفه های اصلی و چرخش مایل به استخراج 10 عامل خودمراقبتی و عملکرد اندام فوقانی (با تبیین 09/46 درصد واریانس)، نقش های اجتماعی (با تبیین 29/60 درصد واریانس)، زبان (با تبیین 60/68 درصد واریانس)، دید (با تبیین 47/74 درصد واریانس)، تفکر (با تبیین 56/79 درصد واریانس)، انرژی (با تبیین 25/84 درصد واریانس)، شخصیت (با تبیین 77/87 درصد واریانس)، خلق (با تبیین 14/90 درصد واریانس)، تحرک (با تبیین 43/92 درصد واریانس)، نقش های خانوادگی (با تبیین 88/93 درصد واریانس) منتهی شد. روایی همزمان نیز همبستگی (73.r=0) و معنی داری به لحاظ آماری را نشان داد(P≤0.05). پایایی پرسشنامه نیز توسط ضریب همبستگی درون طبقه ای و روش آلفای کرونباخ به ترتیب 99/0 و 97/0 گزارش گردید.
بحث و نتیجه گیری:
نسخه فارسی پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی سکته مغزی(SSQOL) از ویژگی های روان سنجی متوسط و قابل قبولی برای استفاده در مطالعات جمعیتی برخوردار است و می توان آن را برای ارزیابی کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی استفاده کرد.