تدوین چارچوب مشارکت گیرندگان خدمت در ایمنی بیمار در بیمارستانهای ایران
Abstract
چکیده فارسي
مقدمه: مراقبت‌های سلامت به طور غیرقابل اجتنابی با حوادث تهدیدکننده ایمنی بیمار همراه است. رویکرد اخیر سازمان بهداشت جهانی جهت ارتقای ایمنی بیمار، درگیر کردن بیماران به عنوان عضوی از تیم درمان است. این رویکرد در کشورهای در حال توسعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
هدف: هدف این مطالعه تدوین چارچوب مشارکت گیرندگان خدمت در ایمنی بیمار برای بیمارستانهای ایران است.
روش کار: مطالعه حاضر مطالعه‌ای چندروشی با رویکرد تلفیقی است که با ترکیبی از روش‌های مختلفی همچون مرور نظام‌مند، مصاحبه، پنل خبرگان، تکنیک دلفی و اقدام‌پژوهی بین سال‌های 97 تا 98 انجام شده است. ابتدا بر اساس یافته‌های حاصل از مرور نظام‌مند و مصاحبه‌های کیفی عوامل موثر بر مشارکت گیرندگان‌خدمت در ایمنی بیمار شناسایی شد. سپس در نشست خبرگان، چارچوب تدوین و طی دو راند دلفی اعتبارسنجی شد. در نهایت این چارچوب در مرکز آموزشی درمانی سینا به شیوه اقدام‌پژوهی اجرا شد و تاثیر اجرای آن بر سه شاخص رعایت بهداشت دست، سقوط بیماران و زخم فشاری مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: عواملی همچون عدم تمایل کارکنان، عدم تمایل بیماران و نبود زیرساخت کافی مانع مشارکت بیماران در ایمنی بیمار می‌شود. چارچوب ارائه شده در این مطالعه شامل چهار بعد اصلی و 33 مولفه است. پس از اجرای پایلوت چارچوب، دانش و نگرش کارکنان نسبت به رعایت بهداشت دست، همچنین درصد رعایت بهداشت دست، دانش و خودکارآمدی بیماران در پیشگیری از سقوط و سطح مشارکت بیماران در پیشگیری از ابتلا به زخم فشاری افزایش یافت. افزایش دانش بیماران، تاثیر معنی‌داری در احتمال بروز سقوط بیمار نداشت اما افزایش خودکارآمدی و مشارکت بیماران، به ترتیب احتمال بروز سقوط بیمار و احتمال ابتلا به زخم فشاری را کاهش می‌داد.
نتیجه‌گیری: گیرندگان خدمات درمانی می‌توانند در ارتقای ایمنی بیمار مشارکت داشته باشند. چارچوب ارائه شده در مطالعه حاضر، یک راهکار پیشنهادی جهت درگیر کردن بیماران در فرایندهای ایمنی بیمار است، لذا استفاده از آن در ارائه مراقبت‌های درمانی در بیمارستانهای کشور توصیه می‌شود.