برآورد بار مالی ناشی از عدم تبعیت از نظام ارجاع توسط متقاضیان ویزیت سرپایی در سیستم سلامت ایران
Abstract
چکیده
مقدمه: بهره مندی از خدمات پزشک خانواده و تبعیت از نظام ارجاع تضمین کننده جامعیت خدمات و استمرار در مراقبت است که نیاز به خدمات تخصصی را کاهش می دهد.
هدف: این مطالعه با هدف برآورد بار مالی ناشی از عدم تبعیت از نظام ارجاع توسط متقاضیان ویزیت سرپایی در سیستم سلامت ایران انجام شد.
روش کار و مواد: پژوهش حاضر یک مطالعه کمی از نوع مقطعی است. جمعیت روستایی و شهری 4 استان آذربایجان شرقی، فارس، مازندران و آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفتند و بار مراجعات ویزیت، دارو، آزمایش و تصویربرداری در بازه زمانی 1 سال استخراج شد. با محاسبه کسر منتسب به خود ارجاعی در نمونه های روستایی و کسر منتسب به اجرای برنامه پزشک خانواده در نمونه های شهری، بار مالی مرتبط محاسبه شد. برآورد صورت گرفته به کل جمعیت بیمه شده بیمه سلامت تعمیم داده شده و برای دو سال آتی پیش بینی گردید.
یافته ها: نرخ کلی خود ارجاعی در جمعیت روستایی برابر با 8/36 درصد بود. بار مراجعات ویزیت، دارو، آزمایش و تصویربرداری در گروه خود ارجاع به صورت معنی داری بیشتر از گروه ارجاعی بود (05/0>p). در نمونه های شهری میزان بهره مندی از خدمات ویزیت، دارو و آزمایش در استان های فارس و مازندران به صورت معنی داری بیشتر از استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی بود (05/0>p). محاسبه کسر منتسب به خود ارجاعی نشان داد که 32 درصد بار مالی خدمات سرپایی در نمونه های روستایی ناشی از خود ارجاعی بوده است. در نمونه های شهری 4/60 درصد بار مالی مراجعات سرپایی ناشی از اجرای برنامه پزشک خانواده شهری بوده است.
نتیجه گیری: بیش از یک سوم از نمونه های روستایی در این مطالعه خود ارجاع بوده اند. در جمعیت روستایی بار مراجعات در گروه های خود ارجاع بیشتر از گروه های ارجاعی بود. لذا لازم است با توجه به دلایل خود ارجاعی، مداخلات موثر برای کاهش نرخ آن صورت پذیرد. همچنین اطلاع رسانی در مورد پیامدهای خود ارجاعی ضروری است. در نهایت با توجه به افزایش بار مالی ناشی از پیاده سازی برنامه پزشک خانواده شهری، لازم است تصمیم گیری برای گسترش برنامه با در نظر گرفتن پیامدهای مالی آن صورت گیرد تا ثبات در برنامه های آتی و پایداری منابع میسر شود.