بررسی پیش گویی کننده‌های پیروی از رژیم دارویی در افراد سالمند مبتلابه بیماری‌های مزمن شهر تبریز در سال 96

Abstract

مقدمه و هدف: پایبندی به رژیم دارویی طولانی مدت برای درمان بیماریهای مزمن و جلوگیری از ناتوانی ، از چالش های مراقبت سالمندان محسوب می شود. عدم تبعیت از رژیم دارویی می تواند منجر به هزینه های درمانی غیر ضروری و هزینه های اجتماعی و اقتصادی و افزایش مرگ و میر گردد. بررسی میزان تبعیت از رژیم دارویی در سالمندان برای بدست آوردن فهم بهتر از علت های عدم تبعیت در بین زنان و مردان سالمند می باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی میزان تبعیت از رژیم دارویی در نمونه انتخاب شده از سالمندان با بیماریهای مزمن می باشد. روش تحقیق: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی در میان 477 نفر از سالمندان مبتلا به بیماریهای مزمن مراکز سلامت شهر تبریز، از خرداد تا مرداد 96 انجام شد. در این مطالعه متغییرهای آگاهی، درک از بیماری ، باورهای مرتبط با مصرف دارو و خودکارآمدی در تبعیت از رژیم دارویی و پذیرش بیماری و دلایل آنان برای عدم تبعیت از رژیم دارویی از خرداد تا مرداد سال 1396( ژوئن تا آگوست 2017) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: مطابق یافته های تحقیق حاضر، 70 درصداز جمعیت مورد مطالعه تبعیت پایین از رژیم دارویی داشتند. در مقایسه با سالمندان مجرد، سالمندان متاهل به مراتب تبعیت بهتری از رژیم دارویی داشتند( 2 برابر) و همچنین تفاوت قابل توجهی در تبعیت از رژیم دارویی در میان سالمندان دارای بیمه و دارای کمک در مصرف دارو در مقایسه با سایر افراد وجود داشت(4/31درصد). در این مطالعه تفاوت معنی داری در میان زنان و مردان تفاوت آماری معنی داری از لحاظ تبعیت از رژیم دارویی وجود نداشت(زنان 6/31 درصدو مردان 1/30 درصد). که این نتیجه همسو با نتایج مطالعات قبلی می باشد. در مردان متغیرهای خودکارآمدی تبعیت از رژیم دارویی(pv=0/001) و دانش دارویی (pv=0/034)و در زنان نیز درک از بیماری (pv=0/04)و باورهای مرتبط با مصرف دارو (pv=0/038) و خودکارآمدی تبعیت از رژیم دارویی (pv=0/009)مهمترین پیشگویی کننده های تبعیت از رژیم دارویی بودند. بحث و نتیجه گیری: تبعیت از رژیم دارویی در سالمندان مبتلا به بیماریهای مزمن یک رفتار پیچیده است و یافته های این مطالعه نیز نشان داد که عوامل متعددی می تواند بر روی تبعیت از رژیم دارویی در سالمندان مبتلا به بیماریهای مزمن تاثیر گذار باشد لذا در ارائه خدمات مراقبت به سالمندان و برای بهتر شدن تبعیت دارویی در آنها نه تنها بایستی عوامل جمعیت شناختی مد نظر باشد بلکه بهتر خواهد بود که در مراقبت از زنان و مردان و عوامل شناختی تعیین کننده پذیرش مصرف دارو نیز مورد توجه پزشکان و تدارک گران سلامت قرار گیرد. همچنین آموزش ارائه کنندگان خدمت و بستگان سالمندان بیمار در نحوه مراقبت از سالمندان بر اساس جنس به اثربخشی مداخلات درمانی از طریق افزایش تبعیت سالمندان کمک خواهد کرد.