بررسی عوامل مرتبط با رفتار های دریافت نمک خانوارهای تحت پوشش مراکز خدمات سلامت شهرسقز سال 1397
چکیده
مقدمه: فشار خون بالا، یکی از عوامل خطرزای بیمارهایهای قلبی، عروقی است. رابطه پرفشاری خون با دریافت نمک(سدیم) به اثبات رسیده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مرتبط با رفتار های دریافت نمک خانوارهای تحت پوشش مراکز سلامت شهر سقز در سال 1397 بود.
مواد و روش اجرا: مطالعه مقطعی، توصیفی -تحلیلی حاضر در بین 766 نفر درگروه سنی 18 سال و بالاتر بدون سابقه پر فشاری خون اجرا شد. جمعیت نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده ازچند پرسشنامه شامل پرسشنامه جمعیتی، پرسشنامه وضعیت اقتصادی، اطلاعات تن سنجی، و پرسشنامه سنجش خود-کارآمدی ودرک حمایت اجتماعی ،آگاهی، نگرش و رفتار دریافت نمک انجام شد.
یافته ها: میانگین(انحراف معیار)سن شرکت کنندگان در پژوهش (52/9)83/32 بود. 73درصد شرکت کنندگان زن ، 2/77 درصد متاهل بودند. نمره کل درک حمایت اجتماعی (عاطفی، اطلاعاتی، عملی) 99/2 ، بسیار ضعیف ارزیابی شد. نمره خود-کارآمدی 07/3 از 5 بود. کم ترین خود-کارآمدی 4/8درصد به دلیل خوش مزه نبودن غذاها و میزان خود-کارآمدی مرتبط با قیمت زیاد 3/13درصد بود.
عوامل شخصی: سن، جنسیت، سواد، شغل، وضعیت اقتصادی شرکت کنندگان با رفتارهای دریافت نمک ارتباط معنی داری دارد (05/0>P). نتایج رگرسیون خطی نشان داد، از بین متغیرهای شناختی و روانی-اجتماعی، درک حمایت اجتماعی با رفتارهای دریافت نمک خانوارها رابطه معنی دار (001/0>P) و معکوس ( 023/0- =β) داشت. هیچ یک از عوامل شناختی (آگاهی، نگرش) شرکت کنندگان حتی پس از تعدیل وضعیت اقتصادی با رفتارهای دریافت نمک ارتباط معنی دار نشان نداد.
نتیجه گیری: درک حمایت اجتماعی مهمترین تعیین گر رفتار کاهش دریافت نمک در بین خانوارها، توسعه برنامه های حمایتی از سوی پرسنل سلامت و تقویت حمایت رسانه ای را به عنوان یکی از اولویت های برنامه کاهش دریافت نمک مطرح میکند.
برنامه های آگاه سازی عموم در مورد شیوه های کاهش دریافت آشکار و پنهان نمک دراقلام غذایی، بیماریهای مرتبط با نمک، شناسایی اقلام غذایی پرنمک ملی و بومی ، الزام قانونی برچسب زنی فراورده های غذایی همراه با ارتقا خود-کارآمدی زنان ضروری می باشد.