بررسی آلودگی فرآورده های گیاهی دارویی جمع آوری شده از عطاری های سطح شهر تبریز با سویه های کلستریدیوم با پروتکل WHO

Abstract

مقدمه: مطابق گایدلاین WHO سویه¬های¬کلستریدیوم به دلیل بیماری¬زایی زیاد نباید در فرآورده¬های گیاهی دارویی حضور داشته باشند. هدف: بررسی میزان آلودگی گیاهان¬دارویی جمع¬آوری شده از عطاری¬های شهر ¬تبریز با سویه¬های کلستریدیوم. مواد¬¬¬ و¬ روش¬ها: جمعیت هدف در این طرح گیاهان دارویی خاکشیر و آویشن موجود در عطاری¬های سطح شهر¬تبریز بود که از 200 عطاری موجود در نقاط مختلف شهر¬تبریز در مجموع 50 نمونه آویشن و 50 نمونه خاکشیر به طور تصادفی انتخاب گردید. پس از جمع آوری نمونه¬ها رقت¬های 1¬ به ¬10 از آنها تهیه¬ شد. سپس به¬مدت¬30دقیقه در¬دمای ۶۵¬درجه قرار داده شد¬تا باکتری¬های احتمالی موجود در نمونه¬ها به دنبال شوک دمایی ایجاد شده از بین بروند. در ادامه نمونه¬های آماده شده بر روی محیط کشت Cooked Meat Medium انتقال داده و در جار بی¬هوازی به مدت48ساعت انکوبه شد.¬در مرحله بعد نمونه¬ها را در محیط کشت SPS آگار کشت داده و به جار بی هوازی انتقال داده و به مدت72ساعت انکوبه شد.¬ برای تایید وجود آلودگی به کلستریدیوم نمونه¬های مشکوک رنگ آمیزی و بررسی شد. یافته¬ها: نتایج این مطالعه نشان داد که از مجموع ۵۰ نمونه خاکشیر تهیه شده از عطاری¬های سطح شهر تبریز ۱۴ نمونه یعنی حدود 28% آلوده به کلستردیوم بود. درحالی که از مجموع ۵۰ نمونه پودر آویشن ۱۶ نمونه یعنی حدود ۳۲ ٪ آلوده بود. در نهایت در مجموع نیز ۳۰ فراورده گیاهی از مجموع ۱۰۰ فراورده جمع آوری شده یعنی حدود۳۰٪ آلوده بود. بیشترین درصد آلودگی فراورده های گیاهی مربوط به فصل زمستان با 37%و کمترین میزان-آلودگی مربوط به فصل¬بهار و پاییز با ۲۵٪ بود. آنالیز آماری نتایج این مقایسه نشانگر اختلاف آماری معنی دار در میزان¬آلودگی در فصول مختلف می باشد. نتیجه¬گیری: فراورده¬های¬گیاهی¬دارویی به¬عنوان داروهای¬بدون نیاز به ¬نسخه وبه عنوان مواد اولیه برای صنعت¬داروسازی استفاده می شود و آنها بخش قابل توجهی از بازار جهانی¬دارو را تشکیل می¬دهند.¬¬¬¬¬بنابراین،ضروری است که دستورالعمل¬های شناخته شده بین¬المللی برای ارزیابی کیفیت¬آنها در داخل کشور تعیین شده و مورد استفاده قرار گیرد.