الگوی غذایی غالب در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید و ارتباط آن با وضعیت اجتماعی-اقتصادی

Abstract

مقدمه و هدف: کم کاری تیروئید یک اختلال اندوکرینی (مربوط به غدد درون ریز) رایج است. در سبب شناسی بیماری های غیرواگیر، ارزیابی الگوی غذایی ازموارد قابل توجه می باشد که رژیم غذائی را در کل با تمام پیچیدگی ها و تداخلات عوامل آن مورد بررسی قرار می دهد. از سوئی دیگر با توجه به اینکه الگوی غذائی تابعی از عوامل محیطی بویژه عوامل اجتماعی- اقتصادی- فرهنگی و جمعیتی است شناسائی تعیین گر ها از اهمیت بسزائی برخوردار است. با توجه به محدود بودن مطالعات در خصوص الگوی غذائی در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید و تعیین گرهای آن، مطالعه حاضر با هدف تعیین الگوهاي غذايي غالب در این بیماران و ارتباط آن با وضعیت اقتصادی-اجتماعی صورت گرفت. مواد و روش ها: مطالعه توصیفی مقطعی حاضر بر روی200 بیمار مبتلا به کم کاری تیروئید و هاشیموتو انتخاب شده به صورت تصادفی و تایید شده توسط متخصص غدد پس از دریافت رضایت نامه آگاهانه انجام گرفت. پرسش نامه اجتماعی اقتصادی و پرسش نامه بسامد غذایی شامل 20 گروه غذایی به صورت مصاحبه چهره به چهره تکمیل و مورد ارزیابی قرار گرقت. همچنین اندازه ‌‌های تن‌سنجی شامل قد، وزن، دور کمر و باسن ارزیابی و شاخص های چاقی برآورد گردید. سطوح اجتماعی اقتصادی با استفاده از پرسش نامه اعتبارسنجی شده و روش لیکرت جمعی و تقسیم مقادیر به چارک ها به دست آمد. به طوری که مقادیر چارک اول کم، بین چارک اول و میانه متوسط، بین میانگین و چارک سوم مناسب و بالای چارک سوم به عنوان بسیار خوب طبقه بندی شدند. الگوی لیپیدی و هورمون های تیروئیدی با استفاده از پرونده و آخرین آزمایشات بیمار و الگوهای غذایی غالب با استفاده از روش تحلیل عاملی تعیین گردید. یافته ها: در مطالعه حاضر سه الگوی غذایی غالب تحت عنوان " سالم" ، "غربی" و "مبتنی بر پروتئین حیوانی" شناسائی شد. با استفاده از امتیازات نهایی 52% شرکت کنندگان در سطح متوسط وضعیت اجتماعی- اقتصادی قرار گرفتند. ارتباط مثبت بین الگوی غذایی سالم و سطح تحصیلات و ارتباط معکوسی بین الگوی غذایی غربی و سطح تحصیلات و همچنین فعالیت فیزیکی یافت شد. بعد از تعدیل اثر مخدوش گرها ارتباط وضعیت اقتصادی- اجتماعی فقط با الگوی غذایی سالم مثبت و معنی دار بود. از طرفی ارتباط مثبت و معنی داری بین مصرف الگوی غذایی غربی و مقادیر TSH، تری گلیسرید و کلسترول تام دیده شد (05/0>p). ارتباط بین مصرف الگوی غذایی غربی و مقادیر Ft4 بعد از تعدیل اثر مخدوش گرها معکوس و معنی دار بود (05/0>p). همچنین ارتباط معکوس و معنی داری بین مصرف الگوی غذایی سالم و مقادیر کلسترول تام یافت شد. نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر حاکی از ارتباط میان برخی عوامل SES و الگوهای غذایی غالب شناسائی شده در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید می باشد.