تعیین وقوع بیماری آسم در روستاهای حاشیه دریاچه اورمیه

Abstract

زمینه و هدف: بیماری آسم اختلال مزمن التهابی طولانی ‌مدت مجاری تنفسی است، باوجود راهکارهای درمانی مؤثر، در صورت عدم کنترل می‌تواند منجر به مرگ شود. 5% کل جمعیت جهان مبتلا به آسم می‌باشند شیوع این بیماری در کشور ایران به طور متوسط 5 تا 7 درصد گزارش شده است هدف از این مطالعه محاسبه میزان بروز بیماری آسم در روستاهای حاشیه دریاچه اورمیه و مقایسه آن با سطوح مختلف که می تواند میزان تاثیر دریاچه اورمیه بر بروز بیماری آسم در این منطقه را مشخص کند. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه کوهورت گذشته نگراست که در طول 10 سال (1394-1385) به بررسی وقوع بیماری آسم پرداخته است یعنی از سال 85 که تقریبا همزمان با کاهش سطح آب دریاچه اورمیه است شروع و تا سال 94 می باشد این مطالعه در سه سطح (منطقه) انجام گرفته است، منطقه1: شامل روستاهای با فاصله کم از دریاچه روستاهای، قزل دیزج، مایان علیا، مایان- سفلی، کجاباد از شهرستان تبریز و روستای سرای از شهرستان اسکو، منطقه2 : شامل روستای با فاصله متوسط از دریاچه روستای دیزج لیلیخانی از شهرستان تبریز. منطقه 3: شامل روستاهای با فاصله زیاد از دریاچه اورمیه روستاهای، ریحان، کقالق، کردلر و نقاره کوب از شهرستان اهر نتایج: کل جمعیت مورد مطالعه 23787 نفر بوده که از این جمعیت، 17983 نفر (6/75%) مربوط به منطقه 1 و 3107 نفر (06/13%) مربوط به منطقه2 و 2697 نفر (44/11%) مربوط به منطقه 3 بوده است. درکل 219 مورد بیماری آسم از پرونده‌های پزشک خانواده استخراج و ثبت گردید که بعد از محاسبه میزان بروز تجمعی در منطقه 1، 12/10 در 1000 نفر در ده سال و میزان بروز تجمعی منطقه 2، 47/5 در 1000 نفر در ده سال به‌دست‌آمده است و میزان بروز تجمعی بیماری آسم در منطقه 3 برابر با 04/7 در 1000 نفر در ده سال به دست آمد در مقایسه میزان بروز تجمعی بیماری آسم در منطقه 1 نسبت به منطقه2 خطر نسبی بافاصله اطمینان نودوپنج: (98/2-12/1) برابر با 83/1 و یا به‌عبارت‌دیگر میزان بروز بیماری آسم در منطقه یک 83% بیشتر از منطقه 2 است و در مقایسه میزان تجمعی بیماری آسم در منطقه یک با منطقه سه، خطر نسبی با فاصله اطمینان نودوپنج: (02/2-05/1) برابر با 53/1 به دست آمد و یا به‌عبارت‌دیگر میزان بروز بیماری آسم در منطقه یک 53% بیشتر از منطقه -3 است وهمچنین در مقایسه منطقه دو با منطقه سه خطر نسبی با فاصله اطمینان نودوپنج درصد: (33/1-37/0) برابر با 7/0 شد. در مقایسه میزان‌های بروز بین منطقه 1 و 2 در افراد زیر چهل سال با فاصله اطمینان نودوپنج درصد: (59/2-57/0) خطر نسبی برابر 56/1 است که معنی‌دار نشده است ولی منطقه 1 و 3 که از هم فاصله زیادی دارند خطر نسبی بروز بیماری آسم در افراد زیر چهل سال به‌طور قابل‌توجه افزایش‌یافته است که این خطر با فاصله اطمینان نودوپنج درصد: (68/7-65/5) برابر با 7/6 است یعنی خطر نسبی بروز بیماری در منطقه یک نسبت به منطقه سه در افراد زیر چهل سال 7/6 برابر بیشتر است و هم‌چنین در مقایسه میزان‌های بروز بیماری آسم در منطقه 2 و 3 در افراد زیر چهل سال خطر نسبی بروز بیماری آسم با فاصله اطمینان نودوپنج درصد: (5-3) برابر با 97/3 است که معنی‌دار شده است به‌عبارت‌دیگر خطر بروز بیماری آسم در افراد زیر چهل سال در منطقه دو 97/3 برابر بیشتر از افراد زیر چهل سال در منطقه 3 است. نتیجه‌گیری: دریاچه ارومیه خطر بروز بیماری آسم را در ساکنان روستاهای حاشیه دریاچه (منطقه یک) نسبت به روستاهای منطقه دو 83/0 و نسبت به روستاهای منطقه سه 53/0 افزایش داده است و همچنین دریاچه ارومیه باعث افزایش خطر بروز زودتر بیماری آسم در گروه‌های سنی زیر چهل سال گردیده است به‌طوری‌که این خطر نسبت به منطقه دو برابر 56/1 و نسبت به منطقه سه 7/6 برابر بیشتر شده است و خطر بروز زودتر بیماری آسم در منطقه دو نسبت به منطقه سه 97/3 برابر بیشتر است. البته با توجه به تأثیر عوامل ديگر در وقوع و عود علائم بيماری آسم بررسیهای بيشتری در اين زمينه موردنیاز است. همچنین طبق یافتههای این مطالعه و احتمال تأثیر دریاچه در ابعاد دیگر سلامتی ساکنان منطقه، ضرورت دارد مسئولان محترم کشوری و استانی به فکر احیای دریاچه باشند تا قبل از آنکه کار از کار گذشته باشد کاری بکنند.