تحلیل رسانه و مستندات مرتبط در زمینه استفاده از خدمات غیرضروری در نظام سلامت ایران
Abstract
چکیده فارسی
مقدمه: ارائه خدمات غیرضروری در نظام‌های سلامت شایع، هزینه‌بر و حتی مضر است و پیشگیری از ارائه خدمات غیرضروری و ارائه خدمات ضروری می‌تواند تأثیرات زیادی بر کاهش هزینه و افزایش کیفیت خدمات داشته باشد
هدف: این مطالعه باهدف تحلیل رسانه و مستندات مرتبط در زمینه استفاده غیرضروری از خدمات در نظام سلامت ایران در سال 1397 انجام‌شده است.
روش بررسی: این پژوهش به‌صورت کیفی از نوع مرور اسناد بالادستی و مصاحبه‌های مربوط به افراد رسمی درج‌شده در رسانه (مجلات، روزنامه ها، سایت های سازمان ها و ...) انجام گردید. جهت انجام این مطالعه مستندات مرتبط با موضوع از طریق پایگاه‌های داده‌ای و گزارش‌های کشوری یا سایت‌های مرتبط جستجو شد. هم‌چنین مصاحبه‌های انجام‌شده در رسانه در زمینه موضوع موردنظر نیز جستجو شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای سنتی یا موقعیتی استفاده‌شده است که پس از خواندن متون، کدها و دسته‌ها به‌صورت مستقیم از داده‌های متنی استخراج‌شده‌اند.
یافته‌ها: در زمینه مستندات 11 مستند مرتبط با موضوع وارد مطالعه شدند. در زمینه رسانه هم 81 کد خبری وارد مطالعه گردید. پس از انجام تحلیل، عوامل مؤثر بر تجویز خدمات غیرضروری در چهار دسته شامل عوامل اقتصادی، زیرساخت‌ها، فرآیند انجام خدمات و پایش و ارزشیابی دسته‌بندی شدند. استراتژی‌های پیشگیری در سه دسته شامل راهکارهای ساختاری، راهکارهای اقتصادی و راهکارهای در سطح عملکرد ارائه شدند. معایب تجویز خدمات غیرضروری در دودسته عوامل فردی و عوامل اجتماعی دسته‌بندی شدند. درنهایت خدمات سطح پاراکلینیک مانند خدمات تصویربرداری و آزمایشگاهی بیشترین خدمات غیرضروری تجویزشده شناسایی شدند.
نتیجه‌گیری: در نظام سلامت ایران خدمات غیرضروری در زمینه بهداشتی-درمانی به میزان بیشتری ارائه می گردند. از این رو با توجه به ناکارآمدی تجویز خدمات غیرضروری در مستندات و رسانه ها به این حوزه در جهت کاهش و برطرف کردن این مشکل توجه وافری شده است. امید است که با همکاری رسانه ها در این زمینه و اسناد موجود، با شناسایی و معرفی خدمات غیر ضروری و جلوگیری از ارائه آن ها منابع و راهکارهایی فراهم شوند تا تعادل بهتری در ارائه خدمات برقرار شود و نتایجی همچون بالا بردن کیفیت خدمات، کاهش هزینه ها، افزایش رضایت گیرندگان و ارائه دهندگان خدمت را به دنبال داشته باشد.
کلمات کلیدی: استفاده غیرضروری از خدمات، مستندات، رسانه ها، نظام سلامت