ارزیابی وضعیت امنیت غذایی و عوامل اجتماعی-اقتصادی مرتبط با آن در خانوارهای شهربافت –کرمان سال 1396-1395

Abstract

مقدمه و هدف: غذا و تغذیه از جمله نیازهای اساسی جامعه بشری است که تامین آن در گرو امنیت غذایی است. ناامنی غذایی و گرسنگی علاوه بر تاثیر بر سلامت جسمی می تواند تبعات اجتماعی و روانی نیز به همراه داشته باشد امنيت غذايي در سطوح فردی، خانوادگی، ملی، منطقه ای و جهانی زمانی قابل حصول است که تمام مردم در تمامی زمان ها دسترسی فیزیکی و اقتصادی به مواد غذایی کافی، سالم و مغذی برای رفع نیازها و اولویت های غذایی برای یک زندگی سالم و فعال را داشته باشند. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت امنیت غذایی و عوامل اجتماعی-اقتصادی مرتبط با آن در خانوارهای شهر بافت-کرمان در سال 1396 میباشد. مواد و روش کار: این مطالعه در سال96 به صورت مقطعی بر روی 702 خانوار، که زنان همسر داری که مدیریت تغذیه را داشتند در 3 مرکز جامع سلامت که در سه ناحیه شهر بافت قرار داشتند، انجام گرفت. افراد با استفاده از لیست خانوارهای تحت پوشش هر مرکز، به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. شرکت کنندگان مطالعه حاضر، زنان 18 تا 54 ساله همسردار بودند ، به طوریکه زنان مجرد، مطلقه، همسر فوت شده و افرادی که سن زیر 18سال و بالای 54 سال داشتند از مطالعه خارج شدند. پرسشنامههاي خود ساخته فردی-اقتصادی و اجتماعی و نیز پرسشنامهی 18 سوال امنیت غذایی USDA معتبر که قبلا روائی آن بررسی شده تکمیل شدند. قد و وزن مادران با روش استاندارد اندازه گیری شد. در تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای تیمستقل، منویتنی، کایاسکوئر و رگرسیون لجستیک ساده و چندگانه استفاده شد. p<./.50معتبر در نظر گرفته شد. یافته ها: براساس نتایج مطالعه میانگین سنی زنان شرکت کننده که به عنوان مدیریت تغذیه خانوار در نظر گرفته شده بودند 9/0±34سال بود. میانگین وزن افراد 4/0±3/63 کیلوگرم، قد افراد 2/0±4/160 سانتی متر و نمایه توده بدنی 1/0±6/24 بهدست آمد. افراد شرکت کننده در مطالعه بر اساس امتیاز کسب شده به چهار سطح امنیت غذایی تقسیم بندی شدند. به طوری که امتیاز صفر تا دو در گروه امن غذایی، سه تا هفت امتیاز در گروه نا امن غذایی بدون گرسنگی، هشت تا دوازده امتیاز در گروه نا امن غذایی با گرسنگی متوسط و بیشتر از سیزده امتیاز در گروه نا امن غذایی با گرسنگی شدید طبقه بندی شدند. بیشترین درصد افراد (66./.) در سطح یک و کمترین درصد افراد(1./.) در سطح چهار قرار داشتند. خانوارهای موجود در سطح امن غذایی، نسبت به خانوارهای دیگر سطوح امنیت غذایی، مصرف مکمل های ویتامینی و مواد معدنی بیشتری داشتند. ارتباط معنی داری میان عوامل اجتماعی-اقتصادی مورد مطالعه (بعد خانوار، متراژ منزل و تعداد امکانات رفاهی) و سطح امنیت غذایی در افراد نشان داده شد. به طوری که میان بعد خانوار و سطح امنیت غذایی ارتباط مثبت (R=0.142 و p<0.001) و بین سطح امنیت غذایی با متراژ منزل و تعداد امکانات رفاهی ارتباط معکوس (هر جه متراژ بالاتر امتیاز امنیت غذایی کمتر)یافت شد (R=-0.093 و p<0.005 ، R=-0.73 و p<0.001). نتیجه گیری: نتایج بررسی حاضر نشان داد که ، عوامل موثر بر امنیت غذایی در زنان شهر بافت قابل توجه است. با توجه به اینکه سطح تحصیلات والدین، وضعیت شغلی والدین و شرایط اقتصادی خانوار جزء متغیرهایی بودند که بیشترین ارتباط آماری معنی دار با وضعیت امنیت غذایی خانوار نشان دادندمی تواند ارائه دهنده راهکارهای عملیاتی مناسب برای بهبود وضعیت امنیت غذایی در مناطق دچار ناامنی غذایی قبل از وقوع بحران باشد. نتایج مطالعه حاضر حاکی از این است که شهر بافت در منطقه امن غذایی قبل از وقوع بحران قرار دارد.