بررسی اثر رسوراترول و کوئرستین به‌تنهایی و توأم بر القای آپوپتوز و تکثیر سلولی در کارسینوم تجربی کولون موش صحرایی
Abstract
زمینه و اهداف: سرطآن‌یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در جهان است. سرطان کولون چهارمین علت مرگ در جهان و دومین سرطان شایع در ایران هست . یکی از مشکلات مطرح در درمان سرطان این است که روش‌های درمانی اخیر برای مراحل پیشرفته سرطان کولون، اثرات زیانباری را متحمل سیستم سلامت و خود فرد بیمار می‌نماید.
با توجه به اینکه 2 نشانه اصلی سلول‌های سرطانی بد تنظیمی در تکثیر سلول و مقاومت به آپوپتوز هست، اجزای طبیعی گیاهی خوراکی مطمئن‌ترین ترکیبات (به دلیل عدم سمیت) در پایش درمان سرطان می‌باشند . در میان عوامل پیشگیری‌کننده از سرطان با مکانیزه شیمیایی که می‌توانند باعث کاهش خطر سرطان بشوند، فیتوکمیکال ها مؤثرترین این عوامل است یکی از این ترکیبات ماده طبیعی رسوراترول (3 و 4 و 5- تری هیدروکسی ترانس استیلبن) و دیگری کوئرستین هست که اثرات بیولوژیکی فراوان در پیشگیری و درمان سرطان دارند. براین اساس و به دلیل گزارش‌ها متناقض که در مورد امکان اثربخشی رسوراترول و کوئرستین در مراحل مختلف سرطان ارائه گردیده و همچنین عدم وجود مطالعه‌ای که اثر هم‌زمان این دو ترکیب را در سرطان کولون در محیط in vivo بررسی نموده باشد، این مطالعه جهت بررسي اثر محافظتي رسوراترول و کوئرستین بر روی سرطان كولون در مدل حيواني انجام پذیرد .
مواد و روش‌ها: پنجاه‌وپنج موش صحرایی ، به پنج گروه كنترل مثبت، سالم، رسوراترول، کوئرستین و رسوراترول وکوئرستین به‌صورت اختصاص تصادفی تقسيم شدند .كليه حيوانات داروي كارسينوژنيك آزوكسي متان 15 mg/kg s.c.هفته‌ای یک‌بار و به مدت دو هفته دريافت كردند.جهت بررسی اثرات محافظتی رسوراترول(8 mg/kg) و کوئرستین(10 mg/kg) ، گاواژ از هفته دوم مطالعه (2 هفته قبل از شروع کارسینوژنزیس) تا هفته 19 (14 هفته بعد از آخرین تزریق آزوکسی متان) ادامه داشت. در پایان آزمایش‌های هیستوپاتولوژیک و ایمونوهیستوشیمی بر روی بافت کولون انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های آزمایش‌های هیستوپاتولوژیک و ایمونوهیستوشیمی به‌دست‌آمده، به‌صورت میانگین ± خطای استاندارد (mean±SD) ارائه و مقایسه میانگین بین گروه‌ها با آزمون کروسکال-واليس ، در سطح معناداری 05/0 P< تعیین شد. تغییرات سیتولوژیک و مورفولوژیکی سلول‌های سالم در مقایسه با سایر گروه‌ها به‌طور معنی‌داری کمتر بود كه نشانگر تأثیر سرطان‌زایی ماده آزوكسي متان هست. همچنین مصرف هم‌زمان این دو مکمل نسبت به مصرف هرکدام به‌تنهایی ، باعث کاهش تغییرات سیتولوژیک در سلول‌های سرطانی در کولون شدند .میزان بیان M30 درگروِ ترکیب رسوراترول وکوئرستین به‌طور معناداری بیشتر بود.همچنین تعداد AgNOR درگروِ ترکیب رسوراترول وکوئرستین به‌طور معناداری کمتر مشاهده گردید .
نتیجه‌گیری: نتایج مثبت این مطالعه نشان‌دهنده اثرات ضد سرطانی بالقوه مصرف هم‌زمان رسوراتول وکوئرستین را در یک مدل حیوانی هست. پیشنهاد می‌شود با تحقیقات گسترده‌تر بر روی مدل‌های انسانی اثرات سینرژیک این دو فیتوکمیکال بیشتر موردمطالعه قرار گیرد تا شاید این نتایج رهیافتی از درمان یا پیشگیری از سرطان کولون پیشروی ما بگذارد .