بررسی فیتوشیمایی و فعالیت آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبیال گیاه Achillea aucheri

Abstract

مقدمه: گونه های جنس Achillea در طب سنتی کاربرد وسیعی دارند. . با توجه به ارتباط بین ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان و اثرات مشاهده شده از آن ها، ضرورت بررسی و شناسایی ترکیبات موثره گیاهان آشکار می شود. هدف: با توجه به وجود ترکیبات متنوع با اثرات فارماکولوژیک مختلف در این جنس، A. aucheri جهت بررسی فیتوشیمیایی و تعیین فعالیت آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبی انتخاب شد. روش کار: عصاره گیری از اندام هوایی گیاه با روش سوکسله، توسط حلال های اتر نفت، کلروفرم و متانول انجام گرفت. فراکسیونه نمودن عصاره ی متانولی به روش SPE (Solid Phase Extraction) صورت پذیرفت. در ادامه ترکیبات فراکسیون های 40%Sep- pak و 60% Sep- pak با استفاده از روش های VLC، HPLC و TLC پره پراتیو مورد آنالیز قرار گرفتند و دو ترکیب خالص سازی گردید. تعیین ساختمان شیمیایی ترکیبات جداسازی شده توسط طیف های NMR انجام شد. روغن فرار A. aucheri به روش تقطیر با آب جمع آوری شد و محتوای آن به وسیله دستگاه GC-MS آنالیز شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ی متانولی با روش DPPH ارزیابی شد. همچنین اثرات آنتی میکروبی این اسانس علیه 8 باکتری و 1 قارچ مطالعه شد. یافته ها: از فراکسیون 40%Sep- pak عصاره ی متانولی این گیاه یک ترکیب فلاونوییدی و از فراکسیون 60% Sep- pak ترکیب مونوترپنی شناسایی گردید. آنالیز روغن فرار نیز منجر به شناسایی 28 ترکیب شد. آلفا توجون، آرتیمیزیا الکل و یوموگی الکل اجزای اصلی اسانس بودند. عصاره ی متانولی با µg/ml3 ±28/86 RC50= فعالیت آنتی اکسیدانی مطلوبی در مقایسه با ترکیب استاندارد کرستین نشان داد. در غربالگری اولیه اسانس این گیاه توانست رشد S. aureus ، S. epidermis و M. luteus را به ترتیب 5/31، 5/13 و 5/11 میلی متر مهار کند و نتایج MIC برای این باکتری ها به ترتیب 5/2، 25/1و 5/2 درصد حجمی-حجمی بود. نتیجه گیری: مطالعه فیتوشیمیایی گیاه A. aucheri حضور ترکیبات فلاونویید و ترپنوئیدی را نشان داد. همچنین بررسی ها نشان داد این گیاه اثر آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبیال مطلوبی دارد.