تاثیر مشاوره با رویکرد شناخت درمانی بک بر اضطراب و ترس از زایمان در زنان نخست زا: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: با توجه به شیوع قابل توجه و عواقب اضطراب و ترس از زایمان طی حاملگی، مداخلاتی که بتوانند میزان اضطراب و ترس از زایمان را در زنان باردار کنترل نمایند بسیار کمک کننده خواهند بود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مشاوره با رویکرد شناخت درمانی بک بر اضطراب و ترس از زایمان (پیامدهای اولیه)، رضایت از زایمان و تجربه زایمانی و نوع زایمان (پیامدهای ثانویه) انجام گرفت. مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده بر روی 68 زن باردار نخست زا که به مراکز بهداشتی شهرستان اردبیل در سال 1397 مراجعه میکردند، انجام گرفت. مشارکت کنندگان با روش بلوک بندی تصادفی به دو گروه مشاوره (34 =n) و کنترل (34=n) تخصیص یافتند. گروه مداخله از هفته 30 تا 36 بارداری طی 6 جلسه 60 دقیقه ای به صورت گروهی در جلسات مشاوره شناخت درمانی بک شرکت نمودند و گروه کنترل مراقبتهای روتین دوران بارداری را دریافت نمودند. پرسشنامه اضطراب اشپیل برگر قبل از مداخله و حین زایمان (ابتدای فاز فعال زایمان)، پرسشنامه ترس از زایمان ویجما قبل از مداخله، هفته 36 بارداری و بعد از زایمان و پرسشنامه ای تجربه زایمان و رضایت از زایمان در 12 الی 24 ساعت بعد از زایمان از طریق مصاحبه با مشارکت کنندگان توسط پژوهشگر تکمیل شد. از آزمونهای مجذور کای، تی مستقل، ANCOVA و repeated measure ANOVA برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: 33 نفر در گروه مشاوره و 31 نفر در گروه کنترل تا پایان مطالعه پیگیری و مورد آنالیز قرار گرفتند. دو گروه مشاوره و کنترل از نظر مشخصات فردی-اجتماعی و نمرات پایه ترس از زایمان و اضطراب آشکار و پنهان همسان بودند. بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل نمره پایه در حین زایمان، از نظر میانگین نمره اضطراب آشکار (تفاوت میانگین: 2/1-؛ 95% فاصله اطمینان: 2/8 تا 7/6-؛ 842/0=p) و میانگین نمره اضطراب پنهان (تفاوت میانگین: 3/0-؛ 95% فاصله اطمینان: 6/2 تا 2/3-؛ 859/0=p) تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاوره و کنترل وجود نداشت. بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل نمره پایه، میانگین نمره ترس از زایمان در بعد از مداخله (تفاوت میانگین: 9/3-؛ 95% فاصله اطمینان: 7/9 تا 6/17-؛ 566/0=p) تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاوره و کنترل نداشت. بر اساس آزمون تی مستقل، از نظر میانگین نمره تجربه زایمان (تفاوت میانگین: 9/1-؛ 95% فاصله اطمینان: 7/2 تا 6/6-؛ 400/0=p) و رضایت از زایمان (تفاوت میانگین: 2/1-؛ 95% فاصله اطمینان: 7/0تا 1/3-؛ 231/0=p) تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاوره و کنترل وجود نداشت. از نظر فراوانی زایمان واژینال در بین دو گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی‌دار آماری وجود نداشت (856/0=p). نتیجه گیری: مشاوره با رویکرد شناخت درمانی بک و تغییر شناخت های زنان از زایمان به تنهایی در کاهش اضطراب و ترس از زایمان موثر نبود و تاثیری در رضایت از زایمان و تجربه زایمانی زنان نخست زا نداشت، لذا استفاده از این روش مشاوره در کنار سایر روشهای کاهش درد برای کاهش اضطراب و ترس از زایمان مادران باردار توصیه می شود.