تاثیر تجویز متوکلوپرامید به مادربربیلی روبین نوزاد و پرولاکتین مادر: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده
Abstract
چکیده: مقدمه: زردی یکی از مشکلات شایع دوره نوزادی است که 60 درصد نوزادان ترم و 80 درصد نوزادان پره ترم دچار این مشکل می گردند که باعث تجمع رنگدانه بیلی روبین و رنگ زرد پوست می گردد، با توجه به اینکه اگر اقدامی برای درمان و پیشگیری در مورد آن صورت نگیرد در موارد شدید می تواند منجر به کرن ایکتروس، آسیب راه های شنوایی، آنسفالوپاتی و معلولیت عصبی گردد و همچنین می تواند هزینه های بهداشتی و درمانی زیادی را به دنبال داشته باشد، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر متوکلوپرامید بر بیلی روبین نوزاد و پرولاکتین مادر (پیامدهای اولیه) و حجم شیر، رضایت مادران، فراوانی شیردهی انحصاری، حوادث جانبی و مصرف داروهای موثر بر شیر مادر(پیامدهای ثانویه) انجام گرفت.
مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده سه سوکور بر روی 112 نفر از مادران که کم تر از 10 ساعت قبل زایمان کرده بودند انجام شد. مشارکت کنندگان با روش بلوک بندی به دو گروه مداخله (دریافت کننده متوکلوپرامید) و کنترل (دریافت کننده پلاسبو) تخصیص داده شدند. قرص متوکلوپرامید و پلاسبو هر دو با دوز 10 میلی گرم روزانه سه مرتبه بعد از صبحانه، ناهار و شام توسط مشارکت کنندگان مصرف شد، که شروع مداخله از 2 الی 10 ساعت اول بعد از زایمان بود و تا روز پنجم ادامه داده شد. همچنین میزان پرولاکتین صبح روز بعد از شروع مداخله با در نظر گرفتن رعایت شرایط انجام آزمایش و در روز ششم یک روز بعد از اتمام مداخله سنجش شد. میزان بیلی روبین توتال نوزاد قبل از مداخله و روز ششم اندازه گیری و ثبت شد. چک لیست رضایت از وضعیت شیردهی ، فراوانی تغذیه انحصاری با شیر مادر در روز ششم و بوسیله چک لیست مربوطه سنجیده شد و همچنین در روز ششم حجم شیر مادر اندازه گیری شد.لازم به ذکر است که پیگیری در روز ششم مطالعه در اورژانس مامایی بیمارستان طالقانی انجام گرفت. از آزمون-هایANCOVA با تعدیل مقادیر پایه، تی مستقل و مجذور کای برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
نتایج: بین دو گروه از نظر مشخصات فردی- اجتماعی تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (05/0 p>). بعد از اتمام مداخله، از نظر میانگین بیلی روبین غیرمستقیم با کنترل مقادیر پایه، تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه وجود نداشت(656/0p=)، اما بعد از اتمام مداخله و با کنترل مقادیر پایه، میانگین پرولاکتین سرم در گروه متوکلوپرامید به طور معنی داری بیشتر از گروه پلاسبو بود [تفاوت میانگین تعدیل یافته: 3/37؛ فاصله اطمینان 95%: 1/58 تا 5/16].فراوانی زردی در گروه متوکلوپرامید و گروه پلاسبو به ترتیب 25% و 6/28% بود که از نظر آماری معنی دار نبود (711/0p=).9/17 درصد در گروه متوکلوپرامید و 3/14 درصد در گروه پلاسبو از وضعیت شیردهی خیلی راضی بودندکه بین دو گروه تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (436/0p=).شیردهی انحصاری در گروه متوکلوپرامید و گروه پلاسبو به ترتیب 4/80% و 5/78%بود که از نظر آماری تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد (269/0p=).حوادث جانبی گزارش شده در هر دو گروهاضطراب، بی قراری و سردرد بود.
نتیجه گیری:در این پژوهش متوکلوپرامید بر روی افزایش پرولاکتین سرم مادر تاثیر مثبت داشت، ولی بر زردی نوزاد و حجم شیر مادر تاثیری نداشت، لذا به دلیل عدم وجود مطالعات کافی در این زمینه توصیه می-شود پژوهش های بیش تری دراین زمینه انجام گیرد.