عنوان: تاثیر درمان شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی وخستگی روانی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: با توجه به افزایش شیوع مشکلات ناشی از ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک از جمله مشکلات طبی (چاقی، دیابت، پرمویی ...) و مشکلات روانی (اضطراب و استرس) و مزمن بودن این بیماری، مبتلایان به این بیماری همچون مبتلایان به سایر بیماری های مزمن کیفیت زندگی پایین تر و خستگی روانی بالاتری دارند. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر درمان شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و خستگی روانی (پیامدهای اولیه) و افسردگی و شاخص توده بدنی (پیامدهای ثانویه) در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک انجام شد. مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده بر روی 74 زن در سن 18 تا 35 سال ( 37 نفر در هر گروه) در شهرستان سقز-ایران در سال 95-96 انجام شده است. مشارکت کنندگان ازطریق بلوک-بندی تصادفی به دو گروه (یک گروه دریافت کننده درمان شناختی رفتاری و یک گروه کنترل) تخصیص داده شدند. گروه مداخله در هشت جلسه 45 تا60 دقیقه ای درمان هفتگی شناختی رفتاری را دریافت نمودند. قبل و چهار هفته پس از اتمام مداخله پرسشنامه های افسردگی، کیفیت زندگی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی-کیستیک و خستگی روانی تکمیل شد. وزن و قد بیمار قبل از مداخله و وزن بیمار چهار هفته بعد از مداخله برای محاسبه شاخص توده بدنی سنجش شد. از آزمون ANCOVA برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: بین دو گروه از نظر مشخصات فردی-اجتماعی، میانگین نمره کیفیت زندگی، خستگی روانی، افسردگی و شاخص توده بدنی قبل از مداخله تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (05/0<P). بعد از مداخله میانگین (انحراف معیار) نمره کیفیت زندگی در گروه مداخله 2/60 (3/13) و در گروه کنترل 4/24 (0/15) بود که بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل مقادیر پایه، میانگین نمره کیفیت زندگی به طور معنی دار در گروه مداخله بیشتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین تعدیل یافته1/33؛ فاصله اطمینان 95%= 8/37 تا 5/28؛ 001/0 p<) بود. همچنین میانگین (انحراف معیار) خستگی روانی در گروه مداخله 2/28 (9/13) و در گروه کنترل 2/78 (1/37) بود که بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل مقادیر پایه در گروه مداخله به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل پایین تر بود ( 8/54-؛ 0/24- تا 6/65-؛ 001/0 p<). بعد از مداخله، میانگین (انحراف معیار) نمره افسردگی در گروه مداخله 5/4 (9/3) و در گروه کنترل 5/16 (6/8) بود که بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل مقادیر پایه، میانگین نمره افسردگی به طور معنی داری در گروه مداخله کمتر از گروه کنترل بود (8/13-؛ 9/10- تا 7/16-؛ 001/0 p<) بود. همچنین میانگین (انحراف معیار) شاخص توده بدنی در گروه مداخله 3/27 (4/5) و در گروه کنترل 4/29 (0/5) بود که بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل مقادیر پایه در گروه مداخله به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل پایین تر بود (6/0-؛ 2/0- تا 9/0-؛ 001/0 p<). نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری گروهی باعث افزایش کیفیت زندگی و کاهش خستگی روانی شده و همچنین بر بهبود افسردگی و کاهش شاخص توده بدنی در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مؤثر می باشد. لذا استفاده از این روش درمانی برای ارتقای سطح سلامت جسمانی و روانی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک توصیه می شود.