رفتار های جنسي ايمن و ارتباط آن با خودکارآمدی مقاربت ایمن و ابراز ابتلا به ویروس ایدز در افراد اچ آی وی مثبت تحت پوشش مراکز مشاوره با بیماری های رفتاری شهرستان اهواز: یک مطالعه توصیفی
Abstract
چکیده: مقدمه: رفتارهای جنسی ایمن در افراد ایدز/ اچ آی وی نقش قابل توجهی در کاهش بروز اچ آی وی در افراد سالم و همچنین کاهش موارد بیماری های منتقله از جنس و یا سوش های متفاوت HIV در افراد HIV/AIDS دارد. خودکارآمدی ساختاری مهم در توسعه و ارزیابی مداخلات رفتاری به خصوص در افرادی که در معرض تصمیم گیری و ابراز ابتلاء به HIV و بحث در مورد شیوه های رابطه جنسی ایمن هستند، است. لذا این مطالعه با هدف بررسی رفتار های جنسي ايمن و ارتباط آن با خودکارآمدی مقاربت ایمن و ابراز ابتلا به ویروس ایدز در افرادHIV مثبت تحت پوشش مراکز مشاوره با بیماری های رفتاری شهرستان اهواز در سال 92 انجام گرفته است.
روش کار: این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی بر روی 89 مرد و 31 زن HIV مثبت از مهرماه 1392 تا اسفند 1392 انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه افراد HIV مثبت واجد شرایط مطالعه و دارای پرونده پزشکی فعال در دو مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری غرب و شرق اهواز بودند. از پرسشنامه های دموگرافیک، پرسشنامه رفتارهای جنسي ايمن (SSBQ)، پرسشنامه خودکارآمدی مقاربت ایمن و ابراز ابتلا به ایدز (Kalichman) برای جمع آوری داده ها استفاده شد که به روش مصاحبه تکمیل شدند. داده ها با استفاده از آزمون های دو متغیره تی مستقل و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: میانگین (انحراف معیار) نمره کلی رفتارهای جنسی ایمن در این مطالعه در مردان 5/66 (1/13) و در زنان 2/62 (0/13) بود. میانگین (انحراف معیار) نمره خود کارآمدی کلی مقاربت ایمن در مطالعه حاضر در مردان (5/3) 5/15 و در زنان (3) 8/14 بود. میانگین (انحراف معیار) نمره ابراز ابتلا به ویروس ایدز در مردان (8/3) 7/12 و در زنان (1/4) 2/11 بود.
رفتارهاي جنسي ايمن با خودكارآمدي مقاربت ايمن و ابراز ابتلا به ويروس ايدز، و خودكارآمدي مقاربت ايمن با ابراز ابتلا به ويروس ايدز ارتباط معنی دار داشت. رفتارهای جنسی ایمن با متغیرهایی نظیر وضعیت HIV شریک جنسی، رابطه جنسی محافظت نشده واژینال، مصرف مواد مخدر و الکل و همچنین وضعیت شغلی ارتباط آماری معنی دار داشت. خودکارآمدی مقاربت ایمن با متغیر های تعداد شرکای جنسی و مصرف مواد مخدر در حال حاضر ارتباط آماری معنی دار داشت. ابراز ابتلا به ویروس ایدز با متغیر های سن، وضعیت تاهل، تعداد شرکای جنسی، رابطه محافظت نشده دهانی و مصرف مواد مخدر در حال حاضر، ارتباط آماری معنی داري داشت.
نتیجه گیری : با توجه به این که رفتارهای جنسی ایمن در افراد HIV/AIDS نقش قابل توجهی در کاهش بروز HIV در افراد سالم و همچنین کاهش موارد بیماری های منتقله از جنس و یا سوش های متفاوت از HIV در افراد HIV/AIDS دارد و در این مطالعه حدود نیمی از افراد رفتارهای جنسی ایمن نداشتند، این یافته ها نیاز به تلاش بیشتر جهت ارتقای برنامه های پیشگیری از HIV در ایران را نشان می هد.