بررسی فعالیت آنتی مالاریایی دو گیاه Artemisia marschalliana و Ecballium elaterium

Abstract

مقدمه: گیاهان داروئی جنس Ecballium و Artemisia متعلق به خانواده‌های Cucurbitaceae و Asteraseae هستند که به طور گسترده در ایران توزیع شده‌اند. در مطالعه‌ی حاضر، فعالیت ضد مالاریایی عصاره‌های مختلف و فراکسیون‌های حاصل از عصاره‌های قوی‌تر دو گیاه Ecballium elaterium(L.) A. Rich وL. Artemisia marschalliana بررسی شده است. هدف: در این مطالعه فعالیت آنتی مالاریایی همه اندام‌های Ecballium elaterium و اندام هوایی marschalliana Artemisia مورد بررسی قرارگرفته است. روش کار: همه‌ی اندام‌های Ecballium elaterium و اندام هوایی marschalliana Artemisia به وسیله دستگاه سوکسله عصاره‌گیری شدند. به منظور بررسی فعالیت ضد مالاریایی از عصاره‌های بدست آمده و هم چنین فراکسیون‌های حاصل از عصاره‌ های قطبی آزمایش مهار تبلور زیستی مولکول هم انجام گرفت. هم چنین از روش TLC برای تشخیص متابولیت ‌های ثانویه‌ی فراکسیون‌ها استفاده شد. یافته‌ها: در میان عصاره‌ها، عصاره‌ های متانولی در هر دو گیاه (ریشه Ecballium elaterium و اندام هوایی marschalliana Artemisia) دارای اثرات ضد مالاریائی معنی دار، به ترتیب با 000/0 ± 12/0IC50= و 005/0 ± 05/0IC50= بودند. در میان فراکسیون‌ها، فراکسیون 20% عصاره‌ی متانولی ریشه Ecballium elaterium و فراکسیون 40% عصاره‌ی متانولی اندام هوایی marschalliana Artemisia اثرات ضد مالاریائی قوی‌تری داشتند. علاوه بر این با استفاده از روش TLC مشخص شد که اثرات ضد مالاریائی قوی ممکن است به علت وجود اجزای فعال مانند فلاونوئید‌ها، کومارین‌ها و ترپنوئید‌ها باشد. نتیجه‌گیری: فراکسیون‌ 20% ریشه Ecballium elaterium و فراکسیون 40% اندام هوایی marschalliana Artemisia اثرات آنتی مالاریائی قوی را از خود نشان دادند. با توجه به تمرکز مواد شیمیایی فعال در عصاره‌های متانولی هر دو گیاه، تشخیص ترکیبات ضد مالاریائی خالص با ارزش خواهد بود.