مقایسه ثبات نتایج درمان ارتودنسي و سلامت لثه بین ریتینرهاي Hawley وVacuum- formed در فک بالا : کارآزمایي بالیني تصادفي شده ، چند مرکزی
Abstract
ریلپس به معنی تغییر در موقعیت دندانها و روابط آرچ هاست که در دوره ی اولیه پس از اتمام درمان ارتودنسی رخ می دهد و ریتنشن یکی از مراحل درمان ارتودنسی است که تلاش میکند پس از درمان فعال با اپلاینس های ثابت ارتودنسی، دندان ها را در موقعیت اصلاح شده حفظ نماید. به دلیل اهمیت مسئله ي ریتنشن و لزوم استفاده از ریتینر پس از درمان ارتودنسي و با در نظر گرفتن عدم توافق ارتودنتیست ها در انتخاب ریتینر، بر آن شدیم تا موضوع حفظ و ثبات نتایج درمان ارتودنسي و نیز سلامت لثه را در بین ریتینرHawley H) (و (VF)Vacuum-Formed در فک بالا مورد بررسي قرار دهیم.
مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 66 بیماری که در مطب خصوصی سه نفر از متخصصین ارتودنسی شهر تبریز، تحت درمان جامع ارتودنسی قرار گرفته و درمان آنها به اتمام رسیده بود مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انجام Random allocation، جدول اعداد تصادفی برای هر مرکز به صورت جداگانه از سایت Randomizer.orgتهیه گردید و در اختیار یکی از پرسنل هر یک از مراکز قرار گرفت. شرکت کنندگان در مطالعه با توجه به جدول اعداد تصادفی موجود در آن مرکز، بدون دسترسی مستقیم کلینسین به لیست تصادفی سازی در سه گروه قرار گرفتند.پس از اتمام درمان ارتودنسی، همه گروه ها در فک پایین ریتینر ثابت باندشونده ، در فک بالا گروه اول ریتینر Hawley، گروه دوم ریتینر vacuum formed به ضخامت 5/1 و گروه سوم ریتینرvacuum formed به ضخامت 1 میلیمتر دریافت کردند.
برای بررسی ثبات نتایج درمان ارتودنسی از ایندکس ABO-OGS در دو مقطع زمانی پایان درمان ( قبل از تحویل ریتینر) و 6 ماه بعد از کاربرد ریتینر استفاده شد. برای بررسی سلامت لثه Gingival Index (GI)در این دو مقطع زمانی سنجیده شد. اندازه گیری ABO-OGS بر روی کست های دندانی، توسط کلینیسینی که از نوع ریتینر بیمار مطلع نبود انجام شد. داده های بدست آمده توسط نرم افزار SPSS20 و آنالیزهای آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: 6 ماه پس از کاربرد ریتینر شاخص ABO-OGS در ریتینر VF به ضخامت mm5/1 اندکی بیشتر از دو گروه دیگر بود (مقادیر ABO-OGS در VF1.5=17/14 ، VF1=92/12 و H=81/12 ). هرچند این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار نیست. در هیچ یک از سه گروه بین مقادیر ABO-OGS قبل از تحویل ریتینر و 6 ماه بعد از کاربرد ریتینر تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. میزان تغییرات شاخص ABO-OGS در بازه زمانی 6 ماه، بین سه ریتینر تفاوت آماری معناداری با یکدیگر نداشت (20/0 =Pvaue). مقدار GI 6 ماه بعد از کاربرد ریتینر در گروه VF1.5 اندکی بیشتر از دو گروه دیگر بود (مقادیر GI در ریتینر VF1.5=19/1 ، VF1=13/1 و H=04/1 ) هرچند این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار نیست. در ریتینر Hawley و VF به ضخامت 5/1 میلیمتر بین مقادیر GI قبل از تحویل ریتینر و 6 ماه بعد، از لحاظ آماری تفاوت وجود داشت (هر چند از لحاظ کلینیکی معنی دار نبود). در ریتینر VF به ضخامت 1 میلیمتر بین GI قبل از تحویل ریتینر و 6 ماه بعد از کاربرد ریتینر تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. بین سه نوع ریتینر از لحاظ میزان تغییرات GI در بازه زمانی 6 ماه اختلاف قابل ملاحظه آماری وجود نداشت.(34/0=Pvalue)
نتیجه گیری: سه ریتینر H, VF 1.5, VF1 به یک میزان در حفظ شاخص ABO-OGS (حفظ نتایج درمان ارتودنسی) و همچنین حفظ GI (حفظ سلامت لثه) در بازه زمانی 6 ماه پس از اتمام ارتودنسی مؤثر می باشند. بنابراین ریتینر VF بدلیل زیبایی و محبوبیت بیشتر در بین بیماران می تواند جایگزین خوبی برای ریتینر Hawley باشد.