نگرانی، اضطراب و راهبردهای مقابله ای مادر باردار در مراجعه كنندگان به مراكز و پايگاههاي بهداشتي شهر همدان، ۱۳۹۴-95

Abstract

چکیده: مقدمه: با توجه به اهمیت سلامت جسمی-روانی زنان باردار و تأثیرات منفی نگرانی و اضطراب بر سلامت مادر و جنین، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کاهش نگرانی و اضطراب ضروری می باشد لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نگرانی، اضطراب و راهبردهای مقابله ای مادران باردار انجام شد. روش اجرا: این مطالعه مقطعی- تحلیلی برروی 465 زن باردار واجد شرایط در سن بارداری 26-14 و 40-27 هفته مراجعه‌کننده به مراكز بهداشتي همدان در سال 95-1394 انجام گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه های فردی-اجتماعی و مامایی، راهبرد مقابله ای Billings and Moos، اضطراب اشپيلبرگر(STAI) و ابزار نگرانی Cambridge Worry Scale (CWS) جمع آوری شد. از آمار توصیفی و تحلیلی شامل آزمون هاي آمار توصیفی، آزمون تی مستقل، همبستگی اسپیرمن، آنالیز واریانس یکطرفه و کروسکال والیس استفاده شد. سپس برای کنترل متغیرهای مخدوشگر از مدل خطی عمومی استفاده شد. نتایج: بیشتر افراد دارای اضطراب متوسط بودند، بیش از نیمی از زنان (8/57%) از راهبرد هيجان مدار استفاده می کردند. میانگین (انحراف معیار) نمره نگرانی زنان باردار 8/25 (1/15) از محدوده نمره قابل دستیابی 0 تا 80 بود. میانگین (انحراف معیار) نمره کل راهبرد مقابله ای زنان باردار 3/30 (4/6) از محدوده نمره قابل دستیابی 0 تا 57 بود. میانگین (انحراف معیار) نمره اضطراب آشکار و پنهان زنان باردار شرکت کننده در مطالعه به ترتیب 7/43 (5/10) و 5/43 (0/9) از محدوده نمره قابل کسب 20 تا 80 بود. بین راهبرد مقابله ای هیجان مدار با نمره ی کل نگرانی (12/0 r=، 012/0p=) و تمامی ابعاد آن شامل ابعاد اجتماعی-اقتصادی (044/0=p)، اجتماعی-پزشکی (038/0=p) و سلامت مادر و نوزاد (042/0=p) به جز حیطه ارتباطات با همسر، خانواده و دوستان همبستگی آماری معنی دار و مستقیمی وجود داشت. بین اضطراب آشکار با نمره کل راهبرد مقابله ای (17/0 r= -؛ 001/0>p) و راهبرد مقابله ای مسئله مدار (25/0r= -، 001/0>p) و همچنین بین اضطراب پنهان با نمره کل راهبرد مقابله-ای (22/0r= -؛ 001/0>p) و راهبرد مقابله ای مسئله مدار (30/0r= -، 001/0>p) همبستگی آماری معنی دار و معکوس وجود داشت، اما بین نمره راهبرد مقابله ای هیجان مدار با اضطراب آشکار و اضطراب پنهان همبستگی معنی دار آماری وجود نداشت (05/0<p). بین شدت اضطراب آشکار و پنهان با نوع راهبرد مقابله ای ارتباط آماری معنی دار وجود داشت (001/0>p). نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد که نگرانی و اضطراب در کسانی که بیشتر از راهبرد هیجان مدار استفاده می کنند بیشتراست. لذا از آنجا که راهبردهای مقابله ای هیجان مدار با سازگاری ضعیفی همراه هستند، پیشنهاد می شود ماماها با آموزش راهبرد های مقابله ای در راستای افزایش استفاده از راهبرد مقابله ای مسئله مدار به کاهش نگرانی زنان باردار در دوران بارداری کمک کنند.