بررسی شکایت اصلی بیماران ارجاع شده به مرکز آموزشی درمانی اسدآبادی تبریز و میزان تطابق آن با علل اصلی ارجاع و تشخیص نهایی

Abstract

مقدمه: بیش از دوازده سال است که از انجام اصلاحات نظام ارجاع در کشور ایران می گذرد و با این حال کارایی آن هنوز مورد پرسش است. یکی از موارد مبهم در این رابطه تطابق شکایت اصلی، تشخیص اولیه و تشخیص نهایی بیماران ارجاع شده و تعیین مهم ترین عوامل منجر به ارجاع است که در این مطالعه بررسی شده است. مواد و روش کار: در این مطالعه ی مقطعی-تحلیلی انجام شده در مرکز آموزشی درمانی اسدآبادی تبریز در چهار ماه اول سال 1397، اطلاعات حاصل از 400 بیمار ارجاع شده از مراکز شهری و روستایی به بیمارستان اسدآبادی در قالب متغیرهای دموگرافیک، زمان و نحوه ی مراجعه بیماران، ویژگی های مراکز ارجاع دهنده، فراوانی ارجاع از هر مرکز، علل و نحوه ی ارجاع، شکایت اصلی، تشخیص اولیه و تشخیص نهایی و تطابق آن ها و نحوه ی برخورد پزشکان مرکز مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج: میانگین سنی بیماران ارجاع شده 21.5±39.7 سال بود، 68% آن ها زن بودند و میانگین سنی زنان به طور معنی داری بیش تر از مردان بود (0.02=p). 94.5% بیماران فاقد تحصیلات دانشگاهی بودند، در بین زنان شغل خانه داری (81.2%) و در بین مردان شغل آزاد (57%) بیش ترین فراوانی را داشت. 91.5% بیماران در شیفت صبح مراجعه کرده بودند، 89.8% نوبت قبلی مراجعه نداشتند و اخذ نوبت 73.3% آن ها به صورت حضوری بود. 55.5 درصد بیماران از مراکز روستایی و بقیه از مراکز شهری ارجاع شدند. بیش ترین مراکز ارجاع کننده ی روستایی به ترتیب آناخاتون، اسپیران، الوار سفلی و مایان و بیش ترین مراکز ارجاع کننده ی شهری بنی شفیع، جمشیدآباد و کمیته ی امداد بودند. تخصص داخلی با 31.8% و پس از آن تخصص های پوست (11%)، قلب و عروق (9.5%) و روانپزشکی (9.5%) بیش ترین سهم از ارجاعات بیماران را شامل می شد. هم چنین نیاز به اقدام یا ارزیابی تخصصی (59%)، معرفی پزشک ارجاع دهنده (48.8%) و ارجاع به تخصص مربوطه (88%) به ترتیب به عنوان شایع ترین علت ارجاع، انتخاب مرکز اسدآبادی و انتخاب پزشک مربوطه نشان داده شدند. 79% بیماران نیز در سه روز اول پس از ارجاع به این مرکز مراجعه کرده اند. قندخون بالا (10.5%)، آزمایشات مختل (10%)، ضایعه پوستی (9.7%) و اختلالات رفتاری (7.7%) به ترتیب شایع ترین شکایات اصلی بیماران بودند و بیماری های دیابت (12%)، هیپوتیروئیدی (5.7%) و هیپرتانسیون (5%) شایع ترین تشخیص های مطرح شده از جانب پزشکان مرکز اسدآبادی بوده اند. به علاوه برای 74.3% دارو تجویز شده است، 74.7% تاریخ مراجعه بعدی تعیین شده است و 78.8% به واحد ارجاع دهنده پس خوراند داده شده است. در نهایت تشخیص اولیه و نهایی 60 بیمار از 63 بیمار دارای تشخیص اولیه با یکدیگر مطابقت داشت. نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که بیماریابی در مورد بیماری هایی مانند هیپرتانسیون، دیابت و هیپوتیروئیدی مهم ترین علت ارجاع از مراکز سطح یک و دو به بیمارستان اسدآبادی می باشد. با این حال لزوم اجرای دقیق تر نظام ارجاع و پس خوراند بیش تر و با کیفیت تر جهت اخذ نتایج دقیق تر ضروری می باشد. کلمات کلیدی: شکایت اصلی، نظام ارجاع، تطابق تشخیصی.