طراحی و اجرای برنامه جامع افزایش استفاده از کلاه ایمنی در موتورسواران شهرستان چاراویماق

Abstract

زمینه و هدف: موتورسواران بیشترین مرگ و میر را به ازاء کیلومتر مسافر دارند، در ایران 40% از وسایل نقلیه ثبت شده، موتور سیکلت بوده و 7/25 % تصادفات با موتورسیکلت رخ می دهد و هدف از این مطالعه، طراحی و اجرای یک برنامه جامع بومی برای ارتقاء سلامت موتورسواران بود. روش کار: مطالعه حاضر یک مداخله قبل و بعد بود که درسال 1393 در شهرستان چارایماق و بر جمعیت موتورسواران با هدف انجام مداخلات همه جانبه بومی سازی شده انجام گرفت. برای سنجش سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده، یک مطالعه انجام(150= n) و نمونه ها به روش نمونه گیری در دسترس از افراد حاضر در تعمیرگاه انتخاب شدند. و در هر تعمیرگاه 15 نفر از هر یک از 10 تعمیرگاه، که خود یک در میان از بین20 تعمیر گاه موجود انتخاب شد. همچنینیک مطالعه مشاهده ای مقدارسنجی ساده در 31 نقطه شهری و 2 دو نقطه شهری انجام و رفتار پوشیدن کلاه ایمنی توسط موتوریواران مورد مشاهده مستقیم قرار گرفت. . در کل، افراد جامعه در برنامه های آموزشی شامل سخنرانی، کوهپیمایی، رژه موتورسواری، مسابقات دوو و نقاشی مشارکت نمودند و پس از انجام مداخله ارزشیابی پایانی انجام گرفت . یافته ها: پژوهش حاضر نشان داد ميزان استفاده از كلاه ايمنی در جامعه مورد بررسی 12% است. پس از انجام مداخله، استفاده از کلاه ایمنی از 12% به 2/43% در بین رانندگان موتورسیکلت و از 1% به 1/9% در بین ترک نشینان افزایش یافت، همچنین دیگر نتایج بدست آمده شامل کاهش موارد فوت موتورسواران از 14 مورد به 12 مورد، افزایشآگاهی موتورسواران از فواید استفاده از کلاه ایمنی، ایجاد نگرش مثبت به قصد رفتاری پوشیدن کلاه ایمنی، افزایش مشارکت سیاست گذاران محلی در برنامه ریزی، اجرای برنامه های مرتبط با سلامت و تاثیر مثبت بر توجه موتورسواران و افزایش فروش کلاه ایمنی از 32/15% به 7/26% بوده است. نتیجه گیری: طراحی و اجرای مداخلات همه جانبه بومی ضمن تغییر در عادت نپوشیدن کلاه ایمنی به رفتار آگاهانه پوشیدن کلاه ایمنی با ایجاد احساس کنترل و توانمندی بیشتر در اتخاذ رفتار بهداشتی، سلامت موتورسواران را نیز با کاهش درصدهای آسیب به سر و خطر مرگ ارتقاء می دهد .