بررسی عوامل رفتاری و غیر رفتاری تشخیص دیر هنگام بیماری سل ریوی در استان آذربایجان شرقی

Abstract

زمینه و هدف: امروزه بیماری سل به‌عنوان یکی از چالش‌های بزرگ برای سیستم بهداشتی درمانی محسوب می‌گردد. تاخیر در تشخیص به موقع میزان مرگ و میر و انتقال بیماری را در جوامع افزایش می دهد بنابر این تشخیص به‌موقع و درمان مؤثر از عناصر کلیدی در برنامه های کنترل این بیماری به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی عوامل عوامل رفتاری و غیر رفتاری بیماران مبتلا به سل و مراکز بهداشتی در تشخیص دیرهنگام بیماری سل ریوی در استان آذربایجان شرقی بود. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال‌های 89 تا 91 در استان آذربایجان شرقی و در مبتلایان به بیماری سل پیشرفته با اسمیر مثبت 3 انجام گرفت. معیار ورود به مطالعه بیمارانی بود که در سال‌های 89 تا 91 در استان آذربایجان شرقی تحت درمان بودند. نومنه ها به روش سرشماری وارد مطالعه شدند و اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه ها فردی و به صورت مصاحبه جمع آوری شد. یافته‌ها: افراد مشارکت کننده در این مطالعه 85 نفر(39 مرد و 46 زن) بودند. میانگین سنی این افراد 69/22+60 بود. تأخیر کلی در مطالعه ما برابر با 172.8 روز با میانه 150 روز،که در این میان نقش عوامل غیر رفتاری در تأخیر برابر با 125.85 روز با میانه 60 روز و عوامل رفتاری تأخیر برابر با 73.47 روز با میانه 60 روز بود. نتایج مطالعه نشان داد که بین متغیرهای دموگرافیک و عوامل رفتاری و غیر رفتاری تأخیر ارتباط معنی داری وجود ندارد(0.05=p). دراین مطالعه 1/70% افراد در اولین اقدام خود برای درمان به زیرمجموعه های شبکه ی بهداشتی درمانی مراجعه کرده بودند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که عوامل غیررفتاری بیشتر از عوامل رفتاری درتاخیر بیماری نقش داشته است که این نشان‌دهنده‌ی حساسیت کم کارکنان بهداشتی درمانی در مورد علائم بیماری سل و تشخیص این بیماری است. هم چین اکثریت بیماران در اولین اقدام درمانی خود به بخش خصوصی مراجعه کرده‌اند که نشان‌دهنده‌ی عدم آگاهی آن‌ها از خدمات رایگان موجود برای بیماری سل در مراکز بهداشتی درمانی دولتی است. بنابر این برنامه های آموزشی جهت افزایش آگاهی مردم و ادغام بخش خصوصی و عمومی جهت تشخیص به موقع توصیه می گردد.