تعیین باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها در فاضلاب بیمارستانی، فاضلاب ورودی و خروجی از تصفیه خانه فاضلاب و منابع آب شرب پایین دست شهر تبریز
Abstract
مقدمه: استفاده گسترده از آنتي بيوتيك ها و ورود آنها به فاضلاب هاي پذيرنده منجر به
افزايش باكتري هاي مقاوم به آنتي بيوتيك ها شده است كه اثرات منفي بر درمان عفونت هاي
باكتريايي دارد. هدف اين مطالعه تعيين باكتريهاي هوازي، فنوتيپ و ژنوتيپ مقاومت آنها به
آنتي بيوتيك هاي رايج در فاضلاب بيمارستاني، فاضلاب ورودي و خروجي از تصفيه خانه
فاضلاب و منابع آب شرب پايين دست شهر تبريز در سال -. 92 91بود
مواد و روشها: طي يك مطالعه توصيفي مقطعي )سال - 92(، 91پس از نمونه برداري و
جداسازي باكتريها از فاضلاب بيمارستاني ، فاضلاب و پساب تصفيه خانه فاضلاب شهري و
منابع آب هاي پايين دست شهر تبريز با استفاده از تكنيك هاي ميكروب شناسي، حساسيت
آنها با تكنيك استاندارد انتشار ديسك و تفسير ناحيه انتشار با چارت كربي – بوئر در آزمايشگاه
ميكروبيولوژي دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تبريز و ژنهاي مقاومت برروي كلني
هاي خالص با روش PCRدر مركز تحقيقاتي بيمارستان سينا سنجيده شد.
نتايج: ميانگين ميزان كل كليفرم ها و كليفرم هاي مدفوعي در فاضلاب بيمارستان هاي مورد
متغير بود كه تعداد2/2 105 MPN/100ml و9/2 102 MPN/100ml مطالعه بين
كليفرم ها در بيمارستان سينا حدود 10تا 100برابر بيشتر از ساير بيمارستان هاي مورد
مطالعه بود. عليرغم كلرزني نهايي، ميانگين ميزان كل كليفرم ها و كليفرم هاي مدفوعي به
ترتيب در پساب خروجي از تصفيه خانه فاضلاب شهري حدود و 70 40برابر حد مجاز جهت
تخليه به آبهاي سطحي بود، همچنين مقادير كلني هاي تشكيل شده ) (CFUدر پساب
خروجي بيشتر از فاضلاب ورودي بود. مقادير كل كليفرم و كليفرم مدفوعي درمنابع آبهاي زيري
زميني بين MPN/100mlو 1/8 MPN/100ml 0/0قرار داشت كه جزو آبهاي با كيفيت عالي
تلقي مي گردد. بيشترين فراواني جنس باكتريهاي جدا شده در بيمارستان هاي امام رضا ، (ع)
شهيد قاضي و سينا مربوط به باكتري هاي كلبسيلا ) (% 100و در فاضلاب شهري و پساب
خروجي تصفيه خانه و آب هاي زير زميني پايين دست شهر تبريز استا فيلوكوك ها )به ترتيب
100 % ، 100و % / (% 90 90بودند. بيشترين درصد مقاومت باكتري ها به آنتي بيوتيك ها و
گروه هاي آنتي بيوتيكي در فاضلاب هاي بيمارستاني مربوط به سيتروباكتر و اشريشياكلي )57
%(، گروه پني سيلين ها ) (% 75و متي سيلين ) ، (% 83فاضلاب خام به انتروباكتر و
اشريشياكلي ) (% 100و گروه پني سيلين ها / (% 73 )5و آمپي سيلين و سفالكسين )100
%(، پساب خروجي تصفيه خانه فاضلاب به انتروباكتر / ، 66 (% )7گروه پني سيلين ها / (% 73 )5و
سفالكسين ) (% 100و در منابع آب هاي زيرزميني باكتري سراتيا / (% 76 )8و به گروه
سفالوسپورين ها / (% 52 )5و متي سيلين ) (% 57مشاهده گرديد. بيشترين ژن مقاومت آنتي
بيوتيكي مربوط به ژن blaTEMو بيشترين مقادير ژن هاي مقاومت به آنتي بيوتيك ها
) (PER-1 ،blaTEMدر باكتري هاي اشريشياكلي و سراتيا شناسايي گرديد.
نتيجهگيري: با سوء استفاده از آنتي بيوتيك و ها تاثير آنتي بيوتيك ها بر روي بـاكتري هـاي
بومي در محيط هاي آبي، از توانايي آنها در درمان عفونت هـاي باكتريـايي كاسـته مـي شـود.
غلظت هاي بالا و تنوع آنتي بيوتيك ها در فاضلاب بيمارستاني در مقايسه با فاضلاب شـهري و
منابع آبهاي پايين دست شهرتبريز منجر به افزايش انتقال عوامل مقاومت به آنتي بيوتيـك هـا
بين باكتري ها شده و مقاومت چندگانه تسريع مي گردد.