سه سویه سازی داده ها جهت تحلیل عملکرد زنان متاهل ایرانی در ارتباط با خدمات تنظیم خانواده

Abstract

مقدمه: تأمین نیازهای برآورد نشده خدمات تنظیم خانواده برای وسایل پیشگیری از بارداری می تواند از 30% مرگ و میر مادران پیشگیری کند. این مطالعه به منظور تحلیل عملکرد زنان متأهل ایرانی و با هدف تعیین نیازهای برآورد نشده خدمات تنظیم خانواده بر اساس مدل فرایند سازگاری با اقدامات احتیاطی طراحی شده است. برای حصول اطمینان از اعتبار یافته های به دست آمده از مطالعه از سه سویه سازی داده ها نیز در این مطالعه استفاده شده است. روش کار و مواد: مطالعه حاضر از نوع مطالعه توصیفی است، گروه هدف مطالعه زنان متأهل درسنین باروری 49-15 ساله شهرستان عجب شیر انتخاب شده است و حجم نمونه این مطالعه 936 نفر می باشد. این مطالعه دارای سه گروه هدف است، گروه هدف اول زنانی که اخیرا زایمان کرده اند (سپتامبر 2013 تا مارس2014) حجم نمونه این گروه هدف 234 نفر می باشد، گروه هدف دوم زنانی بودند که از وسایل پیشگیری از بارداری استفاده می کردند حجم نمونه گروه هدف دوم 400 نفرانتخاب شده و گروه هدف سوم زنانی بودند که از وسایل پیشگیری از بارداری استفاده نمی کردند حجم نمونه گروه هدف سوم 302 نفر می باشد. حجم نمونه این سه گروه هدف از طریق جدول مورگان و نسبت پوشش جمعیت شهری و روستایی و میانگین جمعیتی که به هرکدام از مراکز شهری و روستایی اختصاص یافته است انتخاب شده است و چهار چوب انتخاب حجم نمونه مطالعه دفتر گزارش روزانه بیمارستان امام خمینی شهرستان عجب شیر و دفتر مراقبت زنان مراکز بهداشتی و درمانی شهری و روستایی شهرستان می باشد روش نمونه برداری این مطالعه روش تصادفی ساده می باشد و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد که برای گروه هدف اول از پرسشنامه استاندارد London Measure of unplanned pregnancy(LMUP) و برای گروه هدف دوم و سوم از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که منبع سوالات این پرسشنامه تلفیقی از پرسشنامه های استاندارد Sample Family Planning Questionnaire و DHS Mode Questionnaire بود پرسشنامه ها به روش مصاحبه رودررو و با مراجعه به درب منزل افراد شرکت کننده تکمیل گردیده است و همچنین سوالات پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مراحل مدل الگوی سازگاری با اقدامات احتیاطی Precaution Adoption Process Model( PAPM) طراحی گردیده است. يافته ها: پرسشنامه نیمه ساختار یافته در مورد نیازهای برآورد نشده خدمات تنظیم خانواده زنان سنین باروری برگرفته از پرسشنامه مورد استفاده توسط وزارت بهداشت بود. سوالات پرسشنامه بر اساس مراحل مدل PAPM طیقه بندی شده است. نیاز برآورد نشده در گروه زنانی که اخیراً زایمان کرده بودند (1/11) 26 بود. در گروه زنانی که از وسایل پیشگیری استفاده نمی کردند (37/43) 121 و در گروه زنانی که از وسایل پیشگیری استفاده می کردند (6) 24 برآورد شده است. نتایج بررسی در5 پایگاه الکترونیکی مختلف نشان داد که تعداد مطالعات انجام شده در زمینه تعیین نیاز های برآورد نشده خدمات تنظیم خانواده در داخل کشور ایران محدود می باشد. تعدادمطالعات محدود و متدولوژی و نتایج به دست آمده همگن نبودند و بنابراین تحلیل آماری روی میزان های گزارش شده مربوط به نیازهای برآورد نشده مطالعات انتخابی انجام نشد. در مورد پرسشنامه LMUP این پرسشنامه برای اولین بار به زبان فارسی جهت استفاده جمعیت فارسی زبان ترجمه شده است و از نظر روان سنجی مورد بررسی قرارگرفت و بر اساس نتایج به دست آمده روایی آن برای استفاده در زنان سنین باروری ایرانی تأیید گردید. بحث و نتيجه گيري : زنان سنین باروری در ایران نیاز برآورد نشده برای خدمات تنظیم خانواده دارند که نیاز به بررسی و مداخلات بیشتر کاملا ضروری به نظر می رسد. اگر چه نتایج این مطالعه قابل تعمیم به کل زنان ایران نیست اما می تواند بخش عمده ای از مسائل و مشکلات مربوط به زنان را نشان دهد. با توجه به اینکه بحث بارداری از نظر فرهنگی جزء موضوعات حساس می باشد ولی کمتر به آن پرداخت شده است و نیاز به انجام مطالعات بیشتر و خدمات مشاوره ای می باشد.