بررسی عوامل موثر بر مصدومیت عابرین پیاده در سوانح ترافیکی:مطالعه موردی شاهدی در تبریز-ایران
Abstract
هدف: مطالعه حاضر، به منظور توصیف برخی از جنبه های اپیدمیولوژی جمعیت شناختی، محیط تصادف،
تعیین نقش رویدادهای استرس زای زندگی در یکسال گذشته، و تاثیر اختلال بیش فعالی و اختلال عدم
توجه بر مصدومیت عابرین پیاده در سوانح ترافیک جاده ای در بیمارستان ارجاعی شهدا، و امام رضا(ع) در
استان آذربایجان شرقی صورت پذیرفت.
روش کار: این مطالعه مبتنی بر بیمارستان در طول سال 1931اجرا گردید. اطلاعات در این مطالعه برای
مطالعه توصیفی در دو بخش -1مطالعه توصیفی-تحلیلی شامل مشخصات جمعیت شناختی و محیط
تصادف، مصدومین عابر پیاده جمع آوری گردید. نتایج در این مطالعه در بخش اول با استفاده از نشانگرهای
آمار توصیفی از قبیل میانگین(انحراف معیار و فراوانی )درصد و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون
آماری کای دو و آزمون تحلیل یک طرفه استفاده گردید. و در بخش دو در مطالعه مورد شاهدی 111عابر
پیاده مصدوم و بستری شده در بیمارستان دانشگاهی شهدا با 111شاهد مناسب و بدون هر گونه سابقه
مصدومیت در سوانح ترافیک جاده ای از بیمارستان دانشگاهی امام رضا (ع) منتخب و از نظر رویدادهای
استرس زای زندگی در 11ماه گذشته و همچنین از نظر اختلال بیش فعالی و اختلال عدم توجه با گروه
شاهد مناسب مورد مقایسه قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها بین دو گروه براساس پرسشنامه های
استاندارد شده رویدادهای استرس زای زندگی در جمعیت عمومی متبریز و اختلال بیش فعالی و اختلال عد
توجه از آزمون رگرسیون لجستیک معمولی استفاده شد.
نتایج: نتایج مربوط به مطالعه توصیفی تحلیلی، با میانگین سنی و انحراف معیار در قربانیان بررسی شده
)11/12 15/50بود. 62/1 درصد از مصدومین مرد بودند. و از نظر سطح تحصیلات 11/1درصد دارای
سطح سواد ابتدایی، و 11/2درصد بی سواد بودند. و در جامعه مورد بررسی 11/6درصد دارای شغل آزاد و
12/0درصد کارگر بودند. میانگین و انحراف، معیار وضعیت اقتصادی عابرین پیاده در جامعه مورد بررسی
19/13 91/12بود. 19/0درصد از مجروحین آسیب اندام تحتانی و 91/21درصد آسیب بیش از دو اندام
را در اثر برخورد با وسابل نقلیه موتوری داشتند. 03/91درصد از سانحه ها در خیابان های دوطرفه اتفاق
افتاده بود. 91/9درصد از مصدومیت عابرین پیاده بین ساعات 11ظهر الی 2عصر و 65/6درصد از
مصدومیت ها بین روزهای شنبه الی چهارشنبه اتفاق افتاده بود. از نظر شرایط آب و هوایی 22/1درصد از
مصدومیت ها در روزهای آفتابی و 15/1درصد در روشنایی روز اتفاق افتاده بود. و از نظر وضعیت استقرار
عابرین پیاده در حین سانحه 12/3درصد از عابرین پیاده در حال حرکت و در مسیر مجاز قرارداشاتند. بین
نوع شغل و ارگان آسیب دیده بدن در سوانح ترافیک جاده ای ارتباط معنی داری مشاهده شد. (-P
.)value<0.05نتایج تحلیل چند متغیره آزمون رگرسیون لجستیک رویدادهای استرس زای زندگی شامل
مشکلات )تضاد شغلی، مشکلات تحصیلی، تغییرات در شرایط زندگی )روز مره، نگرانی های سلامتی و
همچنین میانگین ساعت های پیاده روی در طول روز، وضعیت اقتصادی-اجتماعی و سطح سواد نیز بر بروز
مصدومیت در عابرین پیاده موثرند.
نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک مربوط به اختلال بیش فعالی و اختلال عدم توجه نشان داد که متغیرهای
مرتبط با مصدومیت عابرین پیاده در سوانح ترافیک جاده ای زیرگروه Dبا نسبت شان %(OR=1.06, 95
) ،CI: 1.01-1.12وضعیت اقتصاادی ) ،(OR=0.96, 95% CI: 0.93-0.99سطح سواد پایین ,(OR=0.44
) ،95% CI: 0.25-0.79و کارشناسی و بالاتر ) (OR=0.16, 95% CI: 0.05-0.52شان مصدومیت در سوانح
ترافیک جاده ای را افزایش میدادند.
بحث و نتیجه گیری: مدیریت و پیشگیری از مصدومیت عابرین پیاده که مستعدترین افراد مابین گروههای
استفاده کنندگان از جاده ها می باشند مستلزم انجام مداخلات مناسب هم در حوزه های فردی و محیط
میباشد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مداخلات بر روی فاکتورهای روانشناختی و کاهش اختلال، طبقات
اقتصادی-اجتماعی ممکن است در کاهش بروز مصدومیت عابرین پیاده در سوانح ترافیکی می تواند موثر
باشند.