آنالیز کیفیت میکروبی، فلزات سنگین و نحوه مدیریت کنونی لجن در تصفیه خانه های فاضلاب شهری استان آذربایجان شرقی در سال 1393
Abstract
مقدمه: تصفیه خانههاي فاضلاب شهري مقادیر زیادي لجن تولید میکنند که قبل از دفع نهایی نیاز به مددیریت
صحیح و قابل قبول از نظر زیست محیطی دارد. روشهاي مورد استفاده جهت دفع لجن شامل کاربرد در زمین،
دفن بهداشتی، سوزاندن و دفن در لاگونها هستند. در میان روشهاي مختلف دفدع لجدن، اسدتفاده از آن بدراي
بهبود کیفیت خاک جزء کم هزینهترین و موثرترین روشها بوده و به طور وسدیعی در سراسدر جهدان کداربرد
دارد. کاربرد لجن در کشاورزي ممکن است سبب آلودگی خاک به فلزات سنگین و آلودگیهاي میکربی شدود.
بنابراین ارزیابی کیفی لجنهاي تولید شده در تصفیهخانههاي فاضلاب قبل از کاربرد آنها براي مصارف مختلف
ضروري بنظر میرسد. لذا این مطالعه با هدف بررسی وضعیت آلودگی به عوامل میکربی، فلزات سنگین و نحوه
مدیریت لجن در تصفیه خانههاي فاضلاب استان آذربایجانشرقی انجام گردید.
روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی- کاربردي بوده و در زمستان 43بر روي لجنهاي دفعی 4تصدفیهخانده
فاضلاب شهري در استان آذربایجانشرقی انجام شد. پارامترهاي فلزات سنگین، کل کلیفرمهدا، کلدیفدرمهداي
مقاوم به حرارت، سالمونلا، تخمانگل و خصوصیات فیزیکوشیمیایی در نمونههاي لجدن مطدابق بدا روشهداي
استاندارد آزمایشهاي آب و فاضلاب اندازهگیري شد، همچنین نحوه مدیریت کنونی لجن نیز توسط پرسشنامه
تهیه شده مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها : غلظت فلزات سنگین در نمونههاي مورد بررسی کمتر از مقادیر استاندارد تعیین شده توسدط USEPA
واتحادیه اروپا بود ولی غلظت برخی فلزات سنگین بالاتر از استانداردهاي وضع شده توسط سدازمان حفاظدت2
محیط زیست ایران بود. بررسی کلیفرم کل نشان داد که شهرستان جلفا با 1/15×116 MPN/gداراي بیشترین و
شهرستان سراب با 5/15×113 MPN/gداراي کمترین میزان کلی فرم کل بودهاند. از نظر کلیفرمهاي مقاوم بده
حرارت نیز شهرستان جلفا با تعداد 1/16× 116 MPN/gداراي بیشترین میزان آلدودگی و شهرسدتان اهدر فاقدد
کلیفرم مقاوم به حرارت بوده است. از نظر شاخص آلودگی به سالمونلا تصفیه خانه فاضلاب تبریز بدا تعدداد
13عدد در 9گرم، داراي بالاترین میزان آلودگی از نظر باکتري سالمونلا بدوده اسدت و در تصدفیه خاندههداي
فاضلاب اهر و بستان آباد هیچ گونه آلودگی از نظر سالمونلا مشاهده نگردید. دامنه تغییرات تعداد تخم انگدل
در لجن تصفیه خانههاي مختلف بین 3و 53عدد تخم در هر گرم بوده است. همچندین بررسدیهداي صدورت
گرفته نشان داد که لجن دفعی اکثر تصفیه خانهها جهت مصارف کشاورزي مورد استفاده قرار میگیرند.
نتيجه گيری: از نظر کیفیت میکربی نیز همه تصفیه خانههاي اسدتان اسدتاندارد کدلا Bتوصدیه شدده توسدط
سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا ) (USEPAرا تامین میکنند، اما هیچ یک از تصفیه خانده-
هاي قابلیت تولید لجن با استاندارد کلا Aرا نداشتهاند. بنابراین درکاربرد لجنهاي تولید شده تصفیه خانده-
هاي فاضلاب استان براي اصلاح خاک باید ملاحظات خاصی مد نظر قرار گیرد.