فرآیند آموزش مراقبت معنوی دانشجویان پرستاری ایران: طراحی مدل
Abstract
چکیده: مقدمه: هسته پرستاری مراقبت است و مراقبت کل نگر جنبه فیزیکی تا معنوی را شامل میشود. علیرغم تاکید فلسفه تمام برنامه های پرستاری بر آموزش دانشجویان پرستاری در بعد معنوی، در عمل بیشتر به جنبه فیزیکی مهارتی پرداخته میشود. و تعهد برنامه آموزش به آماده سازی دانشجویان در این جنبه عملی نگردیده است. تاکنون فرآیند آموزش مراقبت معنوی دانشجویان پرستاری ایران مطالعه نشده است و در مورد چگونگی روند یادگیری و عوامل موثر بر آن اطلاعات روشنی وجود ندارد، لذا هدف این مطالعه تبیین فرآیند آموزش مراقبت معنوی دانشجویان پرستاری بود. روش کار و مواد: این پژوهش که یک مطالعه کیفی است با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای طی سالهای 88 لغایت 91 انجام گرفت. داده های این مطالعه با استفاده از مصاحبه انفرادی عمیق و نیمه ساختارمند با 18 دانشجوی پرستاری، 4مدرس پرستاری 2)استاد و 2 مربی بالینی) 3 سوپروایزر آموزشی بیمارستان جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل مقایسه ای و مداوم اشترائوس و کوربین 1998)) تا اشباع نظری ادامه یافت. یافته ها: در پاسخ به سوال اصلی پژوهش 5 درون مایه یا طبقه اصلی به شرح زیر استخراج گردید. "ذخایر و آورده های فردی و ورودی"، "پارادوکس احساسی در بالین"، "یادگیری مراقبت بیمار محور"،"الگوپذیری بالینی و یادگیری غیر رسمی" و "جو و فضای آموزشی". متغیر مرکزی این مطالعه "الگوپذیری بالینی و یادگیری غیر رسمی" که همه طبقات را به هم مرتبط می ساخت، نشان داد، دانشجو با گزینش افراد محبوب که متصف به صفات اخلاقی و معنوی خداپسندانه هستند و تعاملات خوبی دارند الگوپذیری نموده (غالبا اساتید/مربیان و بعد همگروهی ها و پرسنل) طی طریق میکند و مصادیق مراقبت معنوی را فرا میگیرد. فرآیند آموزش مراقبت معنوی، که در برگیرنده مفهوم مراقبت بیمار محور بود، فرآیندی پویا، غیر سیستماتیک و پنهان در تعاملات اجتماعی بود که غالبا در بالین که عرصه واقعی تجارب پرستاری است و تحت تاثیر ذخایر و اندوخته های معنوی، مذهبی، فرهنگی و شخصی دانشجویان، الگوپذیری از رفتار و شخصیت اساتید و اطرافیان و تحت تاثیر جو حاکم آموزشی بدون برنامه ریزی و بطور غیررسمی شکل گرفت. نتیجه گیری: تقویت پایه های اخلاقی و معنوی الگوهای اصلی منتخب دانشجویان (اساتید/مربیان)، تدوین برنامه و محتوای منسجم، کاربرد راهبردهای آموزشی مناسب، ایجاد فضای آموزشی عاطفی و پذیرا (حمایتی) و برنامه های فوق در معیت افراد محبوب و متعهد زمینه یادگیری مراقبت معنوی را تسهیل خواهند نمود.