فرآیند امیدواری در بیماران ایرانی مبتلا به سرطان: یک مطالعه نظریه پایه
Abstract
چکیده: مقدمه: تشخیص سرطان ترس و اضطراب شدیدی ایجاد نموده و تمام زندگی بیماران مبتلا را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین مقابله با سرطان امری پیچیده بوده و نیازمند استفاده از مکانیسم های مقابله ای مختلفی می باشد. یکی از این مکانیسم های مقابله ای امید است. علیرغم توافقی که در مورد اهمیت امید برای مقابله با سرطان وجود دارد ولی هنوز توافق کلی در مورد تعریف این مفهوم بدست نیامده است. این مساله موجب عدم شناسایی راهبردهای موثر برای حفظ و ارتقا امید شده است. از طرفی امید مفهومی وابسته به فرهنگ و مذهب است و بیشتر متون مرتبط به این مفهوم مربوط به کشورهای غربی است. در جستجوی وسیع متون مطالعه ای که در ایران و یا دیگر کشورهای اسلامی انجام شده باشد و معنی و مفهوم امید یا فرآیند امیدواری را در بیماران مبتلا به سرطان مورد بررسی قرار داده باشد یافت نشد. بنابراین هدف این مطالعه توصیف و تبیین فرآیند امیدواری در بیماران ایرانی مبتلا به سرطان می باشد. روش کار: در این مطالعه کیفی که با روش نظریه پایه انجام شد 24 مددجوی مبتلا به سرطان، 5 عضو خانواده این مددجویان و 4 نفر از پرسنل درمانی با روشهای نمونه گیری هدفمند و نظری برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. روش اصلی جمع آوری داده ها مصاحبه بدون ساختار بود که در ادامه به مصاحبه نیمه ساختار تغییر یافت. مصاحبه ها ضبط و پس از پیاده شدن بر روی کاغذ تجزیه و تحلیل شدند. تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و دیگر داده ها بصورت همزمان با جمع آوری داده ها و با استفاده از اصول تجزیه و تحلیل اشتراوس و کوربین انجام شد. یافته ها: فرآیند امیدواری در مددجویان مشارکت کننده در این مطالعه درمان باروری نام گذاری شد. این فرآیند دارای مراحلی است که عبارتند از عدم تعادل، بقاءکوشی و یقین آمیخته به تردید. طبقات اصلی شکل دهنده این فرآیند عبارت بودند از آگاهی،اثرات سرطان،منابع و درمان باوری. درمان باوری شکل دهنده اصلی فرآیند امیدواری در مددجویان بوده و شامل اعتقاد بیماران به قابل درمان و یا قابل کنترل بودن سرطان می باشد. طبقه درمان باوری ترکیبی بوده و از سه طبقه دیگر شکل یافت. بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در دسترس بودن منابع درمانی، حمایت پرسنل درمانی و اعضای خانواده بیماران، تقویت اعتقادات مذهبی بیماران، کنترل مناسب علائم جسمی و افشاء مناسب اطلاعات به بیماران همگی میتوانند نقش مهمی در حفظ و ارتقاء امید در بیماران مبتلا به سرطان داشته باشند. در انتها، کاربردهای بالینی یافته ها ارائه شد.